Narcistische ex? Zo ga je ermee om

Vertoont jouw ex partner narcistisch gedrag? Dan is de kans groot dat jouw vertrouwen al voor de scheiding flink geschaad is. En ook nu zal het contact nog lastig zijn. Deze blog vertelt je waarom scheiden van een narcist zo moeilijk is. Ook krijg je praktische tips om met de situatie om te gaan. 

👉 Heb jij te maken met een narcist? Bekijk mijn cursus voor slachtoffers van narcistisch misbruik.

Wat is narcisme?

Als iemand een ziekelijke liefde voor zichzelf heeft, spreek je van narcisme. Je kunt je voorstellen dat iemand die alleen het beste met zichzelf voor heeft, niet veel oog heeft voor de gevoelens van een ander. Ook niet voor die van jou dus. 

Een narcist weet vaak bijzonder goed dat hij anders is. Toch is hij ervan overtuigd dat hij de enige is die echt de moeite waard is. Sterker nog: hij ziet zichzelf als het centrum van het universum. Empathisch vermogen komt niet in zijn woordenboek voor.  

Lees tip: Waar komt narcisme eigenlijk vandaan?

Er zijn nogal wat verschillende vormen van narcisme. De een is makkelijker te herkennen dan de ander. Verborgen narcisme is bijvoorbeeld veel minder duidelijk aanwezig aan de oppervlakte. 

Ook de gradatie van aanwezige kenmerken van narcisme kan enorm variëren. De ene persoon vertoont slechts enkele narcistische trekken, terwijl de ander puur en alleen aan zichzelf denkt. En daarbij over lijken gaat. In het heftigste geval spreek je van een narcistische persoonlijkheidsstoornis. 

Een narcist verandert niet zomaar. Tot echte liefde is hij niet in staat. Een relatie met een narcist is dan ook hard werken. Zonder dat je daar veel voor terugkrijgt. Als je met een narcist getrouwd bent geweest, weet je dat waarschijnlijk wel.  

Scheiden van een narcist 

Onderdeel zijn van een narcistische relatie is dus zwaar. Het is dan ook niet raar dat je op een bepaald punt besluit een punt te zetten achter die relatie. Je bent moe, weet nooit wat je te wachten staat en krijgt met grote regelmaat de heftigste verwijten naar je hoofd geslingerd. 

Lees tip: Manipulatie leren herkennen in je relatie.

Neem nou Else. Ik sprak haar laatst over haar relatie met Pieter. Ze kwam bij mij terecht omdat ze helemaal op was. Ze was bang in een burn-out terecht te komen als ze door zou gaan zoals ze deed. 

In eerste instantie was niet helemaal duidelijk waar haar vermoeidheid vandaan kwam. Voor de buitenwereld leek haar leven perfect; ze had een charmante partner die in haar levensonderhoud voorzag. Waar haar sombere gevoelens vandaan kwamen, kon ze zelf amper begrijpen. 

De burn-out symptomen bleken toch veroorzaakt te worden door haar relatie. Na lang doorvragen wees alles erop dat Else slachtoffer was van de narcistische trekjes van haar man. Pieter bepaalde haar hele leven. Letterlijk alles draaide om hem. 

Pieter had Else gedwongen haar baan op te geven. Aanvankelijk vond Else zelf dat ook een goede stap. Ze zou daarmee meer ruimte krijgen haar droom te verwezenlijken: een eigen yogastudio beginnen. En hoewel Pieter juist dat argument gebruikte om haar van deze stap te overtuigen, bleek al gauw het tegendeel waar.

Lees ook: Omgaan met manipulatie, hoe doe je dat?

De enige reden waarom hij zijn vrouw had gevraagd te stoppen met haar werk, was hij zelf. Pieter eiste van Else dat zij ‘achter hem zou staan’ in zijn weg naar de top. 

In de praktijk kwam het erop neer dat hij haar gebruikte als slaaf. Ze werd niet alleen verplicht alle huishoudelijke taken op zich te nemen, maar moest ook zijn agenda bijhouden en letterlijk altijd tot zijn beschikking staan. Haar eigen dromen had Else volledig aan de kant gezet.

Na een lang traject heeft Else besloten dat ze gaat scheiden van Pieter. Ze weet intussen dat ze slachtoffer is van narcistisch misbruik en wil dat simpelweg niet meer. Dit besluit is de eerste stap in de goede richting; haar narcistische ex loslaten zal echter nog veel voeten in de aarde hebben. 

Je narcistische ex loslaten: wat maakt het zo moeilijk?

Scheiden van een narcistische partner is allesbehalve makkelijk. Narcisten vinden namelijk dat zij als enige bepalen wat er gebeurt. Alles draait immers om hen. 

Als jij dan durft te zeggen dat je jullie relatie wilt verbreken, geef je daarmee een tegengestelde boodschap. Die is maar heel moeilijk te verkroppen. 

Hieronder lees je waarom het zo moeilijk is je narcistische ex partner los te laten. Loskomen van een narcist is namelijk een van de moeilijkste opgaven die je kunt bedenken.  

Leestip: Herken een narcistische vrouw.

A. Je narcistische ex houdt controle

Een narcist die tegengewerkt wordt, kan extreem lastig worden. Hij heeft een sterke behoefte aan controle en zal er dan ook alles aan doen om zelf de touwtjes in handen te houden. 

Narcisten vinden zichzelf het belangrijkste op de wereld. Het gevolg daarvan is dat ze allerlei vormen van manipulatie gebruiken om jou terug te krijgen. Je narcistische ex kent je zwakke plekken als geen ander en weet ze in zijn voordeel te gebruiken. 

Lees tip: Wanneer laat een narcist je met rust?

Als jij bijvoorbeeld van nature iemand bent die het andere graag naar de zin maakt, zal een narcist met zijn gedrag inspelen op dat gegeven. Hij zal je laten zien hoe zielig hij is nu hij het in zijn eentje moet redden. 

B. Oude patronen zitten in de weg

Ook al weet je nog zo goed hoe het werkt met een narcist en controle, het kan alsnog erg moeilijk zijn van hem los te komen. Dat komt mede door patronen die al lange tijd onderdeel zijn van jouw leven. 

Zo kun je van huis uit hebben meegekregen dat anderen altijd op de eerste plaats komen. Dat je jezelf moet wegcijferen als dat eens nodig is. Dit pleasende karakter kan je enorm in de weg zitten als je toch besluit bij je partner weg te gaan. 

Het lukt je niet zomaar om je emoties opzij te zetten en de deur achter je dicht te gooien. Dat zit immers niet in je aard. Zodra je ex laat weten hoe pijnlijk het voor hem is om alleen te zijn, vind je het extreem moeilijk geen gehoor te geven aan zijn klaagzang. 

Lees ook: Wat is emotionele chantage?

Hetzelfde geldt als je opgegroeid bent met het idee dat het perfecte plaatje alleen goed genoeg is. Probeer dan maar eens weg te gaan bij iemand die voor de buitenwereld juist die perfectie uitstraalt.

C. Je wil hem graag geloven

Toen je je ex partner leerde kennen, was hij vast die interessante man vol zelfvertrouwen. De persoon die zeer populair was bij je vrienden vanwege zijn interesse en charisma. Intussen is de situatie compleet veranderd: je vrienden zie je nog nauwelijks en je ex blijkt iemand met serieuze issues. 

Toch weet hij je keer op keer te overtuigen van het feit dat hij weer kan worden zoals toen. Dat hij deze keer écht zijn best voor je gaat doen. Dat je zijn hele wereld voor hem bent. En jij wilt dat dolgraag geloven. 

Helaas, narcisten doen niet aan ‘hun leven beteren’. Je ex wil je alleen terug omdat dat hem beter uitkomt. Maar ja, probeer dat maar eens te blijven zien als er een heleboel gevoelens meespelen. 

D. Zonder je narcistische ex ben je alleen

Misschien denk je weleens: ik mis mijn ex. Het maakt me niet uit dat hij een ster is in manipuleren. Op die momenten verkies je het liefst een samenzijn met je ex boven de eenzaamheid die ervoor in de plaats is gekomen. Een relatie met een narcist maakt je leven echter onnodig gecompliceerd. En toch vind je het moeilijk om ermee om te gaan dat deze relatie ongezond voor je is.

Dat is helemaal niets om je voor te schamen. Het is heel goed te begrijpen dat je deze gevoelens hebt. Houd echter in gedachten dat leven met een narcist je uiteindelijk volledig leegzuigt. Hoe leuk het ooit ook leek, een leven met een narcistisch persoon is nooit beter dan een leven alleen. 

Omgaan met een narcistische ex-partner

In sommige gevallen is er een heel goede reden dat je na de scheiding om moet gaan met je ex. Hij is bijvoorbeeld de vader van je kinderen. Of je werkt nog samen en jij kunt het je niet permitteren zomaar te stoppen met dat werk. 

Leestip: Leer meer over hoe een narcist met geld om gaat.

In die gevallen zul je je op één ding moeten richten: de manier waarop je met elkaar omgaat. Want ondanks dat jij je eigen leven weer grotendeels terug hebt, blijft een relatie met je ex onzeker en onvoorspelbaar. Daar zul je je tegen moeten wapenen. Ik geef je een aantal tips die je daarbij kunnen helpen. 

Probeer niet aan zijn verwachtingen te voldoen

Waarschijnlijk heeft je ex allerlei verwachtingen van je. Als een klein kind probeert hij je zodanig te manipuleren, dat hij zelf nog iets positiefs uit jullie contact kan halen. Probeer niet aan al die verwachtingen te voldoen. Het lukt je namelijk toch nooit. 

Als je ex narcistisch is, moet je je realiseren dat hij altijd zal proberen invloed te houden. En dat is iets wat je zo min mogelijk wilt als je probeert van hem los te komen. Houd dus voet bij stuk over de verzoeken waar je niet in kunt meegaan. 

Lees ook: Hoe ga je om met een narcistische moeder?

Confronteer je narcistische ex niet continu

Laatst sprak ik met Hannah. Haar ex is een narcist en bleef haar vragen om gunsten. Hannah had er genoeg van en confronteerde haar ex met haar gevoel. Dat pakte volledig verkeerd uit. Haar ex Niek wist haar er zelfs van te overtuigen dat het probleem bij haar lag.

Lees tip: Zo ga je om met een pathologische leugenaar!

Narcisten laten zich niet overtuigen als het gaat om hun tekortkomingen. In hun ogen hebben ze die namelijk niet. Probeer hen er dan ook niet van te overtuigen dat ook zij niet perfect zijn. Laat het vervelende gedrag liever zoveel mogelijk van je afglijden. 

Tot op zekere hoogte natuurlijk. Als het echt te gek wordt, moet je wel een keer grenzen stellen. 

Narcistische ex en kind: hoe doe je dat?

De allerbelangrijkste reden om in ‘goed’ contact te blijven met je narcistische ex zijn kinderen. 

Als de vader van jouw kinderen heeft je ex, net als jij, iets te vertellen over de opvoeding van jullie kinderen. Wanneer je dan volledig uit contact gaat, is dat alleen maar schadelijk voor je kinderen. 

Hoe moeilijk het ook is, je zult een manier moeten vinden om met elkaar om te gaan. Ondanks alle heftige emoties die daarbij komen kijken. Dat vraagt iets van jouw gedrag. Want voor je het weet, zit je in een situatie die alleen maar pijnlijk is voor alle partijen. 

Onderstaande tips maken het contact met de vader van je kinderen misschien wat makkelijker. Maar vergeet vooral geen hulp in te schakelen als het je niet lukt een goede omgangsvorm te vinden met deze narcistische persoon. 

Uiteindelijk draait het niet alleen om jouw belang, maar ook om dat van je kinderen. Reden genoeg om te vechten voor een goede verstandhouding. 

1. Ga niet in op dreigementen

Als je ex een narcist is, zal hij er alles aan doen om zijn zin te krijgen. Zelfs bedreigingen gaat hij niet uit de weg. Hij gaat daarmee echt in je hoofd zitten, waardoor je hem nogal snel zijn zin geeft. 

Ga niet in op dreigementen. Bijvoorbeeld dat je je kinderen een tijd niet mag zien. De kans is groot dat het loze woorden zijn. Het is een vorm van passief agressief gedrag. En als je inschat dat dat niet zo is, wordt het tijd hulp in te schakelen. 

2. Heb zo min mogelijk contact

Zodra iemand met narcisme de kans krijgt je te manipuleren, zal hij het ook doen. Zorg daarom voor zo min mogelijk contactmomenten. Natuurlijk ontkom je er niet aan dat ze er af en toe wel zijn; met kinderen ben en blijf je nu eenmaal aan elkaar verbonden. 

Maar ga niet in op de verzoeken om meer af te spreken. Daar komt waarschijnlijk alleen maar narigheid uit voort. 

3. Ontneem je kind niet het recht op goed contact

Hoe lastig het ook is dat narcisme zo’n grote rol speelt in jullie relatie, zorg ervoor dat jouw emoties niet de band van de kinderen met hun vader in de weg staan. 

Wanneer je je kinderen het recht op contact afneemt, ervaren zij uiteindelijk alleen maar grotere problemen. Vind je het moeilijk om een balans te vinden, schakel dan professionele hulp in. 

Leven met een narcistische ex: moeilijk, maar niet onmogelijk

Leven met een narcistische ex-partner is niet makkelijk. Maar als je de juiste omgangsvorm vindt en je grenzen goed blijft aangeven, is het zeker mogelijk. Een narcist gaat het je nooit makkelijker maken; dat zul je zelf moeten doen. Maar ik weet dat jij dat kunt!

Wat vind jij het moeilijkst aan het contact met je narcistische ex?