RET-methode: wat is het?

Heb jij wel eens van de RET-methode gehoord? Het is een interessante vorm van cognitieve gedragstherapie die al veel mensen verder heeft geholpen. Cognitieve gedragstherapie gaat ervan uit dat het denken van grote invloed is op gevoel en gedrag van mensen. Hoe de RET-methode werkt en wat hij voor jou kan betekenen, lees je in dit artikel. 

RET: Rationeel emotieve therapie 

RET staat voor Rationeel Emotieve Therapie (ook wel rationeel emotieve gedragstherapie). Dat is nogal een mond vol. Deze vorm van therapie houdt in dat je je gedachten en overtuigingen van dichtbij gaat bekijken. Want als je weet wat jouw belemmerende gedachten zijn, kun je die bijstellen. 

Het idee achter deze therapie is vrij simpel: het leven is een aaneenschakeling van bepaalde gebeurtenissen. Die gebeurtenissen zelf kun je niet altijd beïnvloeden. Over je gedachten, gevoelens en gedragingen heb je daarentegen wél wat te zeggen. 

Hoe dit werkt, lees je verderop in dit artikel. 

Albert Ellis

De RET-methode werd ontwikkeld door de Amerikaanse psycholoog Albert Ellis (1913 – 2007). Eind jaren 50 startte hij met de formulering ervan. Ellis’ theorie hield in dat het vooral irrationele gedachten zijn die aan de basis liggen van negatieve emoties zoals angst. 

Lange tijd kreeg hij weinig bijval van zijn collega-psychologen. Die vonden het maar een raar idee dat het denken zo’n grote invloed zou hebben op gevoelens en gedrag. 

Pas in de jaren 70 veranderde dat. De cognitieve therapie werd populairder nadat een andere psycholoog in zijn studie bewees dat deze vorm van therapie daadwerkelijk effectief kon zijn. 

Wat houdt rationeel emotieve therapie in?

In de rationeel emotieve therapie gaan therapeuten ervan uit dat iedereen op zijn eigen persoonlijke manier een bepaalde gebeurtenis ervaart. Niet zozeer de gebeurtenissen zelf, maar de emoties en overtuigingen die iemand heeft zijn de oorzaak van de stress die erop volgt. Veel psychische klachten kunnen op deze manier verklaart worden.

Stel, er is een spannende thriller op tv. De ene persoon zet na afloop van de film de tv uit en gaat vredig slapen. Iemand anders kan niet slapen vanwege de stress die de film bij hem heeft veroorzaakt.

In feite is de film niet zozeer de veroorzaker van die stress, maar de gedachten en emoties die volgden op de film. De persoon die niet kan slapen, is door de gebeurtenissen in de film bijvoorbeeld na gaan denken over een gevaarlijk persoon in zijn eigen huis. Die gedachte levert hem zodanig veel (irrationele) angst op, dat slapen er niet meer bij is. 

Wanneer een therapeut de RET-methode toepast, kijkt hij samen met de cliënten naar de gedachten die aan de stress en angst vooraf zijn gegaan. Het doel is om belemmerende gedachten en overtuigingen om te buigen, zodat ook de emoties die erop volgen, in positieve zin veranderen. 

Rationele effectiviteits training en REBT

Rationeel emotieve therapie wordt ook wel eens rationele effectiviteits training genoemd. Beide zijn dus namen voor dezelfde vorm van therapie. 

Tegenwoordig wordt in plaats van RET ook vaak de afkorting REBT gebruikt: Rational Emotive Behavioral Therapy. De B van ‘behaviour’ laat nog eens extra zien welke belangrijke rol gedrag inneemt in deze vorm van therapie. 

Het ABC-model

Laten we de RET-methode eens van dichtbij bekijken. Hoe werkt hij precies en waar zit de effectiviteit ervan? Als we dit willen begrijpen, moeten we kijken naar het ABC-model; een stappenplan dat gebruikt wordt om de stress bij cliënten weg te nemen.

A: Activating event

Het stappenplan begint bij een activating event. In het Nederlands komt dat neer op een aanleiding of een gebeurtenis. Iemand die zo’n gebeurtenis doormaakt, vormt als gevolg daarvan een reeks gedachten. 

Als voorbeeld nemen we Sophie. Sophie is 16 en zit in 4 vwo. Ze heeft veel last van faalangst. Vooral bij wiskunde; dat vindt ze het moeilijkste vak. Binnenkort staat er een wiskundeproefwerk op de agenda. 

Dat proefwerk is voor Sophie de activating event. 

B: Beliefs

De volgende stap binnen RET is die van de beliefs; de gedachten en overtuigingen die cliënten hebben na zo’n gebeurtenis. 

Vanaf het moment dat de docent het proefwerk opgaf, gebeurde er in Sophies hoofd van alles. Het eerste wat ze dacht was: oh nee, dit wordt wéér een onvoldoende. Ik ben zo slecht in wiskunde! En dit hoofdstuk is ook nog eens extreem moeilijk… 

Met andere woorden: Sophie is er vanaf het eerste moment al van overtuigd dat ze de toets slecht gaat maken. Dit zijn dan ook geen helpende rationele gedachten.

Lees tip: Ontdek meer over wie jij bent in dit artikel.

C: Consequences 

De gedachten die zijn ontstaan na de gebeurtenis brengen een aaneenschakeling aan emoties en gevoelens met zich mee. Op basis daarvan gaan mensen zich op een bepaalde manier gedragen. 

Al deze gevolgen worden in het Engels consequences genoemd. De RET-methode zorgt ervoor dat mensen zich bewust worden van de connectie tussen hun gedachten en hun gedrag. 

Terug naar Sophie. Haar eerste gedachte nadat de docent de toets opgaf is voor haar reden genoeg om haar gedrag aan te passen. Dat gebeurt niet eens heel bewust. Toch gebeurt er van alles bij haar. Ze voelt zich ineens heel onzeker en kwetsbaar. Ook is ze bang dat een nieuwe onvoldoende grote gevolgen voor haar gaat hebben. Allemaal negatieve gedachten waaruit psychische klachten voort komen!

Door deze gevoelens blokkeert Sophie totaal. Leren is er niet meer bij. Haar hoofd neemt simpelweg niets meer op. Met als gevolg dat ook de voorbereiding van haar proefwerk Frans in het water valt. 

Discussiëren en evalueren

Je zou denken dat bovenstaande alles is wat de RET-methode behandelt. Het ABC-model is immers ‘af’. Toch zou de therapie in de praktijk niet extreem veel opleveren als het bij dit vooronderzoek bleef. Er moet actie volgen voor een goed resultaat. 

De D en de E staan voor belangrijke en onmisbare vervolgstappen. D staat voor discuss. Discussiëren dus. Je gaat in gesprek over je gedachten. Zijn ze wel terecht? 

De E staat voor evaluate. In de evaluatie gaan therapeut en cliënt samen op zoek naar helpende gedachten. Dat zijn gedachten die de belemmerende gedachten kunnen vervangen. 

Sophie heeft het geluk dat de intern begeleider van haar school de RET-methode beheerst. Hij helpt haar op een andere manier naar haar overtuigingen te kijken en haar gedachten te veranderen. 

Sophie is nu aan het onderzoeken geweest welke gedachten haar konden helpen naar een rustigere mindset. Ze denkt aan een zinnetje als: als ik dit proefwerk niet goed maak, zijn er nog genoeg kansen om mijn cijfer op te halen. Ze merkt direct dat ze rustiger wordt. Haar concentratie op het leren is dan ook veel beter!​

RET en het 5G-model

De RET-methode is in Nederland intussen ook een veel gebruikte methode. Het ABC-model wordt ook hier veel gebruikt. Vaker nog passen Nederlandse therapeuten het 5G-model toe, een model met Nederlandse termen dat is gebaseerd op het ABC-model. 

De 5 G’s in het 5G-model staan voor:

• Gebeurtenis
• Gedachten
• Gevoelens
• Gedrag
• Gevolgen 

RET: handige therapievorm

Rationeel emotieve gedragstherapie is een zeer handige vorm van therapie. Waarom? Omdat je voor RET niet eens per se een therapeut nodig hebt. Als je goed begrijpt hoe het ABC-model in elkaar zit, kun je jezelf verder helpen.

Spreekt de manier waarop de RET-methode werkt jou aan?