10 x hoe excuses aanbieden wél werkt

Oh nee… Je hebt zojuist per ongeluk een mail met vertrouwelijke informatie naar al je collega’s verstuurd! Je baas gaat hier niet blij mee zijn. Wat moet je doen? Afwachten? Of bij voorbaat sorry zeggen omdat je spijt hebt? Dat laatste is niet makkelijk, maar wel slim. Hoe excuses aanbieden het beste werkt, lees je in dit artikel. 

Waarom is je excuses aanbieden zo moeilijk?

Als je je excuses moet maken, betekent dat dat je iets niet goed hebt gedaan. Niemand vindt het fijn om dat te moeten toegeven en spijt te betuigen. Het kan namelijk gevolgen hebben voor de relatie met de ander. Bovendien voel je jezelf er nogal gauw een slechter mens door.

Dat laatste is geheel onnodig. Fouten maken hoort bij het leven. Niemand is perfect. Als je het een keer fout hebt maakt dat van jou echt niet meteen een slecht persoon. Dat wordt natuurlijk anders wanneer je moedwillig en keer op keer dezelfde zaak fout hebt, met als doel iemand te kwetsen. De oprechtheid van je excuses aanbieden wordt zo aangetast. Oprecht sorry zeggen doe je wanneer je echt spijt hebt. De ander voelt dit aan en dit kan de relatie maken of breken om de langere termijn.

Uit onderzoek blijkt dat slachtoffers van een opzettelijk gemaakte fout vaak een sterke wens hebben om excuses te krijgen. En dat terwijl daders juist in die situaties minder bereid zijn zich te verontschuldigen dan wanneer ze per ongeluk iets fout hebben gedaan. Slachtoffers krijgen dus regelmatig geen excuses als ze daar wél op zitten te wachten en vice versa.

Hoe je je excuses níet moet aanbieden

Het feit dat je je excuses wilt aanbieden, is een mooie eerste stap. Maar hoe pak je dat nu aan? Voordat we naar de do’s gaan, vertel ik je eerst over een aantal veelvoorkomende valkuilen van hoe je een excuses aanbiedt.

Je schiet in de verdediging

Je hebt vast wel eens meegemaakt dat iemand zijn excuses aanbood, waarna hij een waslijst aan redenen opnoemde voor zijn misstap. 

Goedpraten is eigenlijk een heel logische reactie: het is een manier om je eigen geweten te sussen. Meestal is het ook een uiting van onzekerheid. Maar bij het maken van welgemeende excuses kun je deze argumenten beter achterwege laten. 

Ze zorgen er vooral voor dat je minder geloofwaardig overkomt op de benadeelde partij. 

Je biedt je excuses aan via de mail of app

Heb jij wel eens een appje of mailtje gehad waarin iemand zijn excuses aanbood? De kans is groot dat deze verontschuldiging niet echt binnenkwam bij jou. Op papier kunnen woorden nog zo mooi klinken; je weet nooit of iemand ze echt meent. 

Dat wordt namelijk op geen enkele manier bevestigd. Wanneer iemand tegenover je staat, vertelt lichaamstaal je heel veel over de diepere laag van de excuses. Als ontvanger heb je die informatie nodig om een volledig begrip te krijgen van de situatie. 

Verontschuldigingen via mail of app zijn dus verspilde moeite. 

Doen alsof er niets is gebeurd

Stel, iemand heeft in jouw afwezigheid een vaas vernield die voor jou enorme emotionele waarde had. Hoe zou je het dan vinden als de dader hier nooit meer met een woord over rept?

Je niet verontschuldigen voor een fout die je gemaakt hebt, komt voort uit schaamte. Het is een vorm van vluchten. Op de korte termijn lijkt dat een prima plan; op de lange termijn gaat het aan je vreten. Het zal absoluut ten koste gaan van een gezond zelfvertrouwen.

Want of de benadeelde nu wel of niet weet dat jij achter die fout zat, de relatie lijdt er altijd onder. Al is het maar omdat jij iedere keer spanning voelt als de ander zich tot je richt. 

Te pas en te onpas sorry zeggen

Ook in het aanbieden van je excuses kun je doorschieten. Als je je continu verontschuldigt voor ieder kleinigheidje waar je (in jouw ogen) een fout hebt gemaakt, heeft dat niets meer met een gezonde kwetsbaarheid te maken. Je laat niet echt zien dat je bereid bent om écht naar jezelf te kijken. het lijkt meer een automatische dat leeg over komt.

In plaats daarvan worden je excuses steeds een beetje ongeloofwaardiger. Het is daarom van belang dat je je eigen mentale kracht aanpakt, waarin al die sorry’s waarschijnlijk hun oorsprong hebben. 

10 tips om wél op een goede manier je excuses aan te bieden

Gelukkig zijn er ook genoeg dingen die je wel kunt doen. Ik geef je 10 praktische tips die je meteen op weg helpen naar een welgemeend excuus.

1. Ga het gesprek in zonder verwachtingen. De ander krijgt dan de ruimte te reageren zoals hij dat wil. Als je van tevoren hebt ingevuld wat die ander gaat zeggen, is de kans op teleurstellingen groot.
   
2. Verontschuldig je alleen als je het écht meent. Pas dan komen je excuses werkelijk bij de ander binnen.
   
3. Geef de ander erkenning voor zijn pijn of schade. Maak dit 1 van de hoofdpunten van je verontschuldiging. Daaruit komt uiteindelijk vergevingsgezindheid voort. En is er echt schade? Bied dan aan die te vergoeden. 
   
4. Laat je relaas over de ander gaan en niet over jou. Vind je dat lastig? Vraag je dan van tevoren af hoe jij je zou voelen als je in zijn positie stond. Hoe zou je dan willen dat de dader zich zou opstellen?
   
5. Houd je eigen emoties zo veel mogelijk buiten de deur. Als je merkt dat je nog te veel in je emotie zit, wacht dan even met het gesprek.
   
6. Wacht ook weer niet te lang met je verontschuldiging. Spannend blijft het toch wel. Het gaat erom dat de heftigste primaire emoties eraf zijn, zowel bij jou als bij de ander.
   
7. Bied live je verontschuldigingen aan. Dat is spannender, maar veel waard. De ander kan dan aan je lichaamstaal zien dat je het meent.
   
8. Breng je boodschap op een liefdevolle, oprechte toon. Zo weet de ander dat je het beste met hem voor hebt.
   
9. Bewaar je verontschuldigingen alleen voor de momenten dat ze écht nodig zijn. Merken anderen op dat je wel heel vaak sorry zegt? Werk dan eerst aan je eigen onzekerheid.
   
10. Leer van je fouten. Een excuus is niets waard als je vervolgens continu dezelfde fout blijft maken. Gebruik daarom je fouten als een vorm van zelfreflectie.
    

Lees ook: Jezelf beter kennen door vaker alleen te zijn.

Help jezelf en de ander met een gemeende verontschuldiging

Ondanks dat je excuses aanbieden niet het leukste is om te doen, is het noodzakelijk voor het herstel van de relatie met de ander. Zie het proces als een uitdaging, je overwint hiermee ook je onzekerheid. 

Ik ben benieuwd hoe excuses aanbieden werkt voor jou. Wat is jouw belangrijkste tip? Ik lees er graag over in een reactie onder dit artikel.