De kracht van kwetsbaarheid

Durf jij je kwetsbaarheid te tonen? Je zult het met me eens zijn dat dat echt niet altijd makkelijk is. Veel mensen vinden hun kwetsbare kant iets om zich voor te schamen. 

In dit artikel pluis ik de term ‘kwetsbaarheid’ voor je uit en geef ik je genoeg redenen om je in de toekomst regelmatig kwetsbaar op te stellen.  

De betekenis van kwetsbaarheid

De Van Dale geeft 2 betekenissen voor het woord ‘kwetsbaar’:

• vatbaar voor verwonding of ander onheil
• erg gevoelig

In dit geval gaat het me vooral om de tweede betekenis: kwetsbaar opstellen door je gevoel toe te laten en dat je dit gevoel laat zien aan anderen. 

Maar het feit dat er ook een meer negatieve betekenis aan het woord verbonden wordt, maakt dat mensen niet graag kwetsbaar durven zijn. Onzekerheid roept ook vaak de vraag op of je wel goed genoeg bent. Dit staat in de weg om je open te stellen voor anderen.

Wat ons bij de volgende gedachte brengt: Mensen associëren kwetsbaarheid nogal eens met zwakte. Ze denken dat het gelijk staat aan een overdaad aan zelfmedelijden. Die twee dingen mogen echter niet met elkaar worden verward. 

Binnen de westerse maatschappij leren we nog te vaak dat sterk zijn de norm is. Begrijp me niet verkeerd: krachtig in het leven staan is een groot goed. Maar de kracht van kwetsbaar zijn moet ook niet worden onderschat. 

Lees ook: Leer meer door wat vaker alleen te durven zijn.

De kracht van kwetsbaar zijn 

Als jij je kwetsbaar durft op te stellen, zullen anderen dat ook sneller doen. Want hoe moeilijk we het zelf ook vinden, we verwachten wel van anderen dat ze ons op de hoogte houden van alle struggles in hun leven. En ook fouten maken hoort bij het leven, je persoonlijke ontwikkeling wordt hier zelf door gevormd. Je gaat jezelf steeds beter leren kennen.

Het helpt de mensen om je heen als je daar zelf het goede voorbeeld in geeft. Jouw kwetsbaarheid maakt namelijk een gevoel van wederzijds vertrouwen. Dat jij je verhaal bij hen kwijt durft, geeft anderen het gevoel dat zij jou ook in vertrouwen kunnen nemen als dat nodig is. 

Kwetsbaar durven zijn gaat dus om verbinding maken. En dan heb ik het over een diepere connectie dan wanneer je alleen over koetjes en kalfjes praat. Probeer het maar eens. Je zult zien dat je relaties erdoor veranderen. 

Leestip: Hoe kun je effectief comminiceren?

En (misschien nog wel belangrijker) je echt kwetsbaar opstellen versterkt ook de band met jezelf. Daarvoor moet je het wel aandurven om in de diepste lagen van je gevoel te kijken. Ook al levert je dat soms confronterende feiten op. 

Maar als je ook die mindere kanten van jezelf durft te erkennen, groeit je mentale kracht.

De valkuilen van kwetsbaarheid 

Net als alle andere karaktereigenschappen kent ook de medaille van kwetsbaarheid twee kanten. Waar kwetsbaarheid bij een juiste dosering een krachtig middel is om je relaties te verdiepen, kan het ook een valkuil zijn. 

Als je jezelf te kwetsbaar opstelt, word je die weerloze persoon. Mensen respecteren dan veel minder makkelijk je grenzen en voelen aan wanneer je vanuit een verminderde eigenwaarde handelt. Waak er dus voor dat je voor jezelf blijft opkomen.

Wanneer mensen met een manipulatieve aard van je weten dat je dat je dat niet doet, spannen ze jou om de haverklap voor hun karretje. 

Leestip: Emotionele chantage herkennen.

Constante kwetsbaarheid vreet bovendien energie. Kijk maar naar de dierenwereld. Planteneters moeten continu op hun hoede zijn, omdat ze ten prooi kunnen vallen aan hongerige roofdieren. Met andere woorden: ze zijn kwetsbaar en moeten dat niet laten zien. 

Wanneer je als mens ook steeds het gevoel hebt dat je kan worden aangevallen, kijk je dus ook steeds om je heen. Je moet immers in de gaten houden of er gevaar dreigt. Het is dan ook niet zo raar dat je daar moe van wordt.

3 reflectievragen over kwetsbaarheid

Je ziet dus dat het belangrijk is de juiste balans te vinden als het gaat om je kwetsbaar opstellen. Deze 3 vragen dagen je uit om eens na te denken en op jezelf te reflecteren over jouw relatie met dit onderwerp.  

1. Wat leverde een eerdere ervaring met de kwetsbaarheid van een ander jou op?

Denk eens aan een situatie waarin iemand anders zich echt kwetsbaar opstelde richting jou. 

Een voorbeeld: een vriendin vertelt je over een heftige ervaring in haar jeugdjaren. Met enige vertwijfeling begint ze haar verhaal. Dan beseft ze dat jij echt luistert. Er volgt een waterval aan woorden en tranen, ze durft haar emoties echt te laten zien. 

Jij hebt vast wel eens iets vergelijkbaars meegemaakt. Haal hem eens voor de geest en vraag je het volgende af:

• Wat deed deze openhartige houding van die ander met je? 
• Wat vond je er mooi aan? 
• Waardoor raakte het je? 

Lees tip: Lees wat je kunt doen aan een ongelukkig gevoel.

2. Wanneer durfde jij je kwetsbaar op te stellen?

Ook jij hebt je vast wel eens kwetsbaar opgesteld. Misschien doe je het al regelmatig, maar het kan ook een hele tijd geleden zijn. Op welk moment durfde jij het aan om je kwetsbaarheid te tonen? Kwetsbaarheid vraagt ook om voldoende zelfvertrouwen!

Wanneer je je zo’n situatie herinnert, kun je die eens nader analyseren:

• Op welke manier toonde jij je kwetsbaarheid?
• In welk gezelschap was je?
• Wat maakte dat jij het aandurfde je kwetsbaar op te stellen?
• Wat leverde de situatie jou op?

Kortom: je gaat terughalen wat jij er op dat moment voor nodig had om open te zijn. En wat het voor moois opleverde. Met deze kennis herken jij voortaan sneller de situaties waarin je een stukje van je ziel durft bloot te geven. 

3. Welke positieve gevolgen levert kwetsbaarheid op voor jouw relaties?

Nu ga je eens bekijken op welke manier kwetsbaarheid jouw relaties in positieve zin heeft beïnvloed. Bij wie kun je bijvoorbeeld helemaal jezelf zijn? En bij wie lukt dat niet?

Leestip: Positief leren denken.

Als je al je vriendschappen kritisch bekijkt, krijg je een helder beeld van de functie van kwetsbaarheid en openheid in die relaties. Je zult zien dat de beste relaties degene zijn waarin je het meest kwetsbaar durft te zijn. Je kunt bij deze vrienden een ander deel van jezelf laten zien, daar is juist helemaal niets mis mee.

Dat betekent echt niet dat je altijd alleen maar over de heftige dingen van het leven moet spreken. Het gaat er veel meer om dat je weet bij wie dat kán. Dat is de kracht van kwetsbaarheid.

Kwetsbaar zijn: wanneer wel en wanneer niet?

Of jij je kwetsbaarheid kunt tonen, hangt af van de situatie en van jouw relatie met je gevoel. 

Het is prima om jezelf af en toe te beschermen tegen de hardheid van de buitenwereld. 

Maar hoe mooi is het als je écht in verbinding kunt staan met jezelf én met anderen? Er is wat lef voor nodig, maar weet dat wanneer jij je kwetsbaar opstelt, dat dit een hoop oplevert. 

Wanneer durfde jij voor het laatst kwetsbaar te zijn? Ik lees er graag over in een reactie!