Wat is zelfvertrouwen?

Regelmatig hoor je mensen zeggen dat ze iets niet durven. In feite zeggen ze daarmee dat ze een gebrek aan zelfvertrouwen hebben. Maar wat is zelfvertrouwen eigenlijk? En hoe zorg je ervoor dat je er genoeg van hebt? 

In dit artikel geef ik je daarover meer informatie. 

Wat is de betekenis van zelfvertrouwen?

Als je in het woordenboek het woord zelfvertrouwen opzoekt, kom je uit op deze definitie: “Zelfvertrouwen is het vertrouwen in de eigen kracht”. 

Op jezelf kunnen vertrouwen, daar gaat het dus om. Tot zover niets nieuws onder de zon. Toch zijn er heel veel onzekere mensen met gebrek aan zelfvertrouwen. Er lijkt dus veel meer achter dit ogenschijnlijk eenvoudige woord te schuilen. 

En dat klopt. Of het jou lukt vol zelfvertrouwen door het leven te gaan, hangt onder meer af van de ontwikkeling van je zelfvalidatie. Wanneer het met je zelfvalidatie wel goed zit, heb je in het kort het gevoel dat je ertoe doet en dat je weet wie je bent. 

Is die zelfvalidatie minder goed ontwikkeld, dan stel je vaak de belangen van anderen boven die van jezelf. Je verschuilt je achter pleasegedrag. Want welbeschouwd haal jij je eigen geluk uit het geluk van iemand anders. 

Een goede zelfvalidatie ontstaat, als alles goed gaat, al in de kinderjaren. Een kind doet vrijwel automatisch zijn best om door zijn ouders gezien te worden. Zolang zijn ouders dit geven zien en dat ook laten blijken, groeit de zelfvalidatie van het kind. Het blijkt dat de sociale omgeving erg belangrijk is.

Soms lukt het ouders niet om het geven van hun kind te zien. Of om te laten blijken dat ze het hebben gezien. Dat gebeurt bijvoorbeeld als ze zelf met heftige dingen te maken hebben, zoals ziekte of werkloosheid. 

In die situaties gaat de aandacht minder uit naar het kind, waardoor zijn zelfvalidatie minder kans krijgt zich te ontwikkelen. 

Dat heeft, ook in het latere leven, gevolgen voor zijn zelfvertrouwen. Hij vindt het bijvoorbeeld lastig om voor zichzelf op te komen of hij twijfelt continu aan zichzelf. 

Uiteraard gaat het bij de ontwikkeling van een gezonde dosis zelfvertrouwen niet alleen om de relatie tussen ouders en kind. Ook goede of vervelende ervaringen op andere vlakken spelen mee. Denk maar aan pestgedrag of toetsresultaten. 

Het belang van zelfvertrouwen

Door de aanwezigheid van zelfvertrouwen wordt je leven positiever. Je geeft jezelf namelijk continu de ruimte om te groeien. In alle gebieden van je leven. Door zelfvertrouwen groeien vaardigheid en waardigheid. Daarmee bedoel ik dat wanneer je veel positieve ervaringen opdoet, je meer open staat om te leren en ook meer zelfvertrouwen hebt. En om zelfvertrouwen te krijgen is een positieve sociale omgeving erg belangrijk.

Zowel in je werkzaamheden als privé voel je je meestal in balans. Je bent in staat op je werk succes te behalen omdat je goed in je fel zit. Krijg je toch een keer te maken met tegenslagen? Dan heb je voldoende veerkracht om daar op de juiste manier mee om te gaan. 

Als je veel zelfvertrouwen hebt, voelt alles een beetje lichter. 

De voordelen van een flinke dosis zelfvertrouwen 

Maar wat zijn dan de concrete voordelen om een goede en gezonde dosis zelfvertrouwen te krijgen? Ik kan je vertellen dat dat er nogal wat zijn. Ik noem er een aantal.

1. Je kunt je grenzen aangeven

Als je veel zelfvertrouwen hebt, lukt het je goed je grenzen aan te geven . Je voelt al snel aan of iets wel of niet bij je past. En belangrijker nog, je bent daar ook duidelijk in naar de ander.

Stel dat iemand jou vraagt een omvangrijke klus te doen op het werk. Jij voelt je vereerd, maar weet ook dat je daar helemaal geen tijd voor hebt.

Als je deze boodschap vanuit een basis van zelfvertrouwen geeft, komt hij veel beter aan dan wanneer je dat nogal onzeker doet, vanuit een lage eigenwaarde. De ander zal niet nog eens 3 keer proberen je over te halen.

2. Je staat open voor ontwikkeling

Zelfvertrouwen is de basis van een goede ontwikkeling. Dat geldt niet alleen voor je studie of werk, maar voor alle vlakken waar je als mens mee te maken krijgt.

Misschien droom je al jaren van een nieuwe functie. Als je mentaal sterk genoeg bent, durf je stappen te zetten om die droom te verwezenlijken. Een gebrek aan zelfvertrouwen staat je in de weg om succes te behalen.

Lees ook: Belemmerende patronen doorbreken doe je zo!

Iemand die heel onzeker is, blijft sneller hangen in de veiligheid van zijn huidige baan. Daardoor blijft die nieuwe functie buiten bereik. 

3. Zelfvertrouwen is goed voor je gezondheid 

Ook voor je geestelijke gezondheid is het goed je zelfvertrouwen te vergroten. Het kost je minder moeite positief te denken. Veranderingen kun je makkelijker aan. Ook hierin is de sociale omgeving erg belangrijk. Mensen om je heen die geestelijk gezond leven, hebben een positieve invloed op je. Positieve ervaringen krijgen zo meer ruimte en helpen je zelfvertrouwen te vergroten.

Hoe fijn is het als je kunt vertrouwen op jezelf in een constant veranderende wereld? Dat je weet dat de basis goed is? Daardoor kun je in alle situaties volkomen jezelf zijn. En daar doe je niet alleen jezelf een plezier mee, maar ook de mensen om je heen. 

Anderen zien steeds wie jij bent en hoeven niet te twijfelen over een eventuele dubbele agenda. 

4. Je brengt positiviteit de wereld in

Als het lukt veel zelfvertrouwen te krijgen, sta je positiever in het leven. Het is nu eenmaal makkelijker de positieve kanten van dingen in te zien als je zelf ook goedgezind bent. 

En het mooie is: het is besmettelijk! Zelfs mensen die van nature negatief of gestrest zijn, veranderen hun houding door jouw zelfvertrouwen en positieve kijk op de wereld. Door je zelfvertrouwen te vergroten, heb je een eigen mening en kun je met vaardigheid en waardigheid in het leven staan. Dit blijkt positief besmettelijk te zijn.

Je kunt positieve gedachten ontwikkelen, lees bijvoorbeeld eens meer over de RET-methode.

Zo verspreiden dus zelfvertrouwen en positiviteit zich als een olievlek over de wereld. Te gek toch, als jij daaraan mag bijdragen?

Oorzaken van een gebrek aan zelfvertrouwen

Hoe komt het eigenlijk dat de ene persoon het lukt om zelfvertrouwen te vergroten, terwijl de ander er als een onzeker vogeltje naast staat? Ik geef je 4 veel voorkomende oorzaken van een gebrek aan zelfvertrouwen. 

A. Gebrekkige zelfvalidatie

Zoals ik eerder al aangaf, staat een sterke zelfvalidatie aan de basis van zelfvertrouwen. Wanneer je zelfvalidatie te weinig of geen kans heeft gekregen zich te ontwikkelen, is de stap naar zelfvertrouwen groot. 

Je hebt namelijk toch al het gevoel dat je er niet toe doet. Waarom zou je dan vol vertrouwen naar je eigen kunnen kijken? 

B. Opvoeding

Een andere oorzaak van een gebrek aan zelfvertrouwen is een (te) beschermde opvoeding. Wanneer ouders de problemen van hun kinderen altijd voor hen oplossen, leren ze nooit zelf hoe dat moet. Vertrouwen in jezelf en de ander krijgt zo niet de kans om te groeien.

Als zo’n kind dan een keer niet terug kan vallen op de hulp van zijn ouders, is de kans van slagen klein. Zijn probleemoplossend vermogen is namelijk niet of te weinig ontwikkeld. En reken maar dat falen slecht is voor je zelfvertrouwen…

Kortom: om te leren vertrouwen op jezelf, moet je fouten mogen maken. 

C. Vervelende en traumatische ervaringen

Ook door nare ervaringen kun je een flinke deuk oplopen en een gebrek aan zelfvertrouwen hebben. Mensen die in hun jeugd vaak zijn gepest, vinden het moeilijk om in vertrouwen te leven. 

Als je bijvoorbeeld keer op keer te horen krijgt dat je niet de moeite waard bent, is het knap lastig het tegendeel te geloven. 

Een vergelijkbare situatie kan ontstaan als iemand iets traumatisch heeft meegemaakt. Vaak vindt iemand het daarna moeilijk van zichzelf op aan te kunnen. 

Kun je meer zelfvertrouwen ontwikkelen?

Mensen met een gebrek aan zelfvertrouwen vragen zich vaak af of het überhaupt mogelijk is dat vertrouwen verder te ontwikkelen. Want hoe hard ze ook hun best doen, het lukt hen maar niet. 

Gelukkig is het antwoord op deze vraag wel degelijk ‘ja’! Het kost alleen veel tijd en moeite. En als je gebrek aan zelfvertrouwen heel diep zit, heb je misschien wel begeleiding van een professional nodig.  

Tips voor het vergroten van je zelfvertrouwen 

Er zijn talloze tips voor meer zelfvertrouwen. Van ontzettend simpel tot aardig complex. Ik geef je hier een aantal voorbeelden die je alvast vooruit kunnen helpen. 

1. Wees dankbaar voor wat het leven je wél geeft. 

Zelfvertrouwen en positiviteit gaan hand in hand. Wanneer je de nadruk legt op de positieve dingen in het leven, zul je merken dat je zelfvertrouwen groeit. Misschien niet meteen, dus geef het wat tijd.

2. Straal zelfvertrouwen uit; of je het hebt of niet.

Dit klinkt misschien gek, maar het helpt echt! Doe jezelf voor als iemand die bruist van het zelfvertrouwen. Maak jezelf lang en kleed je goed. Kijk met een open blik de wereld in. Mensen gaan je dan zien en behandelen als een zelfverzekerd persoon. Voor je het weet voel je je van binnen ook zo.

3. Vergelijk jezelf niet continu met anderen.

Het gras lijkt altijd groener aan de andere kant. Weet dat de kans groot is dat je naar kunstgras kijkt… Mensen pretenderen nu eenmaal graag dat hun leven perfect is. Geloof me, dat is het niet. Jezelf met hen vergelijken is dus compleet zinloos. 

“Jaloezie is een gebrek aan vertrouwen, vooral aan zelfvertrouwen.”

Eric van der Steen, schrijver en journalist

4. Zorg voor je lichaam.

Als je lichamelijk fit bent, heeft dat zijn uitwerking op je zelfvertrouwen. Je hoeft jezelf niet te verbergen, want je mag er zijn! Dat is natuurlijk een geweldige uitgangspositie voor een positief zelfbeeld. 

Wil je graag meer tips voor het vergroten van je zelfvertrouwen? Lees dan deze uitgebreide blog over hoe je je zelfvertrouwen kunt vergroten over dit onderwerp eens! 

Leestip: Tips om beter te worden in alleen zijn.

Zelfvertrouwen is de basis

Zoals je in dit artikel hebt kunnen lezen, is zelfvertrouwen de basis voor een stabiel, rustig en gelukkig leven. Ik gun jou daarom een leven waarin je volledig van jezelf op aan kunt. 

Deel dit artikel gerust met mensen van wie jij denkt dat ze het interessant vinden. En wil je wat kwijt over je eigen pad naar een zelfverzekerde versie van jezelf? Vertel me er alles over in een reactie hieronder!