Jeuk door stress

Kun je jeuk krijgen door stress? Jazeker! Wat het verband is tussen jeuk en stress, leg ik je in dit artikel uit. Ook vertel ik je wat je kunt doen om de vicieuze cirkel van jeuk en (chronische) stress te doorbreken. 

Wat chronische stress in je lichaam doet

Stress is wat je lichaam nodig heeft om je klaar te maken voor een snelle reactie in gevaarlijke situaties. Op zich best handig natuurlijk. Als de situatie ook werkelijk zo gevaarlijk is. 

Tegenwoordig hebben veel mensen last van langdurige, mentale stress. Bijvoorbeeld door een drukke baan of een hectisch gezinsleven. Die stress is niet direct levensbedreigend, maar heeft wel hetzelfde effect op je lichaam als stress die dat wél is. Allerlei processen komen op gang, zodat je alert wordt en, waar je brein dat nodig acht, alert blijft. 

Een belangrijke speler in die lichamelijke stressprocessen is cortisol. Dat is één van de stresshormonen die vrijkomt bij langdurige stress.  

Cortisol

Het stresshormoon cortisol speelt een belangrijke rol als je stress ervaart. Door de verhoogde cortisolwaarden in je lichaam verhoogt ook je bloedsuikerspiegel. Daardoor kan je lichaam herstellen na een stressvolle periode. 

Dat klinkt heel positief. En dat is het ook, totdat je lange tijd onder spanning staat. Dan geeft cortisol bijwerkingen waar je niet zo blij van wordt. Een aantal van die bijwerkingen som ik voor je op:

• Het hormoon heeft een remmende werking op je immuunsysteem. Door de verminderde weerstand krijg je sneller last van allerlei lichamelijke klachten.
• Cortisol breekt je spieren langzaam af. De eiwitten die cortisol gebruikt om de bloedsuikerspiegel hoger te houden, zijn namelijk afkomstig uit je spieren. 
• Je spijsvertering komt op een lager pitje te staan. Daardoor neem je bepaalde voedingsstoffen minder goed op.

Wat de invloed van stress (en dus cortisol) is op jeuk, vertel ik je verderop in dit artikel.

De functie van jeuk

“Jeuk is erger dan pijn”, wordt wel eens gezegd. En dat klopt voor veel mensen ook wel: er is niets zo vervelend als het constante gevoel van hevige jeuk. Je weet vast zelf ook wel hoe een aantal stevige muggenbeten kunnen voelen…

Hoe vervelend jeuk ook is, het heeft wel een functie: veiligheid. Als je huid begint te jeuken, weet je bijvoorbeeld dat er iets op terecht is gekomen. Dat kunnen de pootjes zijn van een vervelend (of zelfs gevaarlijk) insect. Je wordt daarop alert gemaakt, zodat je kunt reageren. 

Toch zijn er ook andere zaken die jeuk veroorzaken, bijvoorbeeld huidproblemen. Denk hierbij aan psoriasis (een jeukende, schilferige huid) of eczeem. Wanneer je last hebt van eczeem, kunnen de jeukende bultjes je tot waanzin drijven. Ook een allergische reactie kan een jeukende huiduitslag veroorzaken. 

In eerste instantie lijkt de jeuk dan verre van functioneel. Maar hoewel hij vooral mateloos irritant is, is er wel degelijk een reden voor de jeuk. Je huid geeft met de jeuk of een branderig gevoel een signaal af. Namelijk dat hij aan het werk is om afvalstoffen uit de weg te ruimen. 

Soms zijn deze klachten van tijdelijke aard, maar bij genoeg mensen nemen ze chronische vormen aan. 

De oorzaken van deze huidaandoeningen lopen uiteen. Soms ligt een auto-immuunreactie aan de basis van de jeukende huid. Dat betekent dat je lichaam in gevecht gaat met zichzelf. In andere gevallen is een schimmelinfectie de boosdoener en weer andere keren is stress de oorzaak van de jeuk. 

Hoe kan stress jeuk verergeren?

Stress heeft sowieso geen goede invloed op je huid. Zoals ik eerder aangaf, veroorzaakt de aanwezigheid van cortisol een verzwakt immuunsysteem. Daardoor heeft je lichaam minder kans ziekteverwekkers te weren. Bestaande huidproblemen, zoals psoriasis en netelroos, krijgen vrij spel. 

Ook je spijsvertering functioneert minder goed door de verhoogde concentratie cortisol. Hoewel het nog niet wetenschappelijk bewezen is, toch zijn er steeds meer aanwijzingen dat eczeem en een minder sterke darmflora verband houden met elkaar.

Meer te weten komen over wat stress in je lichaam te weeg kan brengen? Lees dan meer over hoofdpijn door stress, hartkloppingen, koorts, lage bloeddruk, paniekaanvallen, keelpijn, slecht slapen, pijnlijke spieren en gewrichten en duizeligheid door stress.

Hoe kun je jeuk door stress verminderen?

Als je huiduitslag door stress wilt verhelpen, kun je een aantal dingen doen. De belangrijkste tips heb ik hieronder voor je op een rijtje gezet.

1. Neem de stressoren weg

De eerste tip is de belangrijkste en tegelijkertijd de moeilijkste: zorg voor minder stress in je leven. Zolang je lichaam stresshormonen aanmaakt, moet je lichaam constant opboksen tegen dat verzwakte immuunsysteem. 

Maar ja, hoe neem je stress weg als die eigenlijk alleen maar erger wordt door aanhoudende jeuk? Voor je het weet kom je in een vicieuze cirkel terecht. 

Om die cirkel te doorbreken, kun je nadenken over de oorzaken van jouw stress. Welke stressoren kun je verminderen of zelfs wegnemen? Dit vergt nogal wat van je, want vaak gaan dit soort processen gepaard met levensvragen:

• Past mijn baan nog wel bij me?
• Moet ik nog wel doorgaan met deze relatie?
• Welke opgekropte emoties heb ik?

Lees ook: Leer burnout symptomen herkennen.

2. Zorg voor een goede weerstand

Naast het verminderen van je stress, is een goede weerstand enorm belangrijk bij problemen met je huid. Zorg daarom goed voor jezelf:

• Eet en drink gezond. Regelmatig vette vis eten is bijvoorbeeld goed voor je huid.
• Zorg ervoor dat je voldoende slaapt.
• Zoek ontspanning. Regelmatig bewegen helpt je daar al bij. Je hoeft echt niet intensief te gaan sporten; juist een wandeling in de natuur brengt je al ontspanning.

Ter ondersteuning kun je supplementen slikken. Zoek daarvoor wel altijd begeleiding van een professional, zodat je de juiste stofjes binnenkrijgt.

Lees tip: Wat je kunt doen als je ontspannen moeilijk vindt

3. Verzorg je (droge) huid

Als je huid droger is, veroorzaakt dat meer jeukklachten. Gebruik daarom regelmatig een vette, verzorgende crème. Er bestaan ook verzachtende zalfjes voor de momenten dat de jeuk te hevig is. 

Wanneer je met jeukende eczeem naar een huisarts gaat, krijg je waarschijnlijk hormoonzalf voorgeschreven. Dit helpt even tegen de jeuk (de plekken kunnen zelfs helemaal verdwijnen), maar uiteindelijk los je de bron van je probleem er niet mee op. Grote kans dat de jeuk weer terugkomt als je stopt met smeren.

Jeuk verminderen? Verlaag je stress! 

Intussen is het wel duidelijk: chronische stress zorgt voor een hoop problemen, waaronder jeuk en de verergering van (bestaande) huidaandoeningen. Als jij van die negatieve invloed van stress af wilt, zul je dus zoveel mogelijk de stress zelf weg moeten nemen. 

Hoe zorg jij voor een zo ontspannen mogelijk bestaan?