Duizelig door stress? Dit doe je eraan!

Ken je dat? Je hebt het al een tijdlang ontzettend druk en ineens overvalt het stressgevoel je. Wanneer je baas je vraagt nog een extra klusje te doen, raak je letterlijk duizelig van de stress. Wat is er eigenlijk aan de hand als je duizeligheid door stress ervaart? En wat kun je doen om je weer beter te voelen? 

Duizeligheid

In je dagelijkse leven speelt je evenwichtsorgaan een grote rol. Het zorgt er letterlijk voor dat je stabiel blijft staan. Wanneer het evenwichtsorgaan niet goed functioneert, kan dus duizeligheid optreden. 

Je evenwichtsorgaan ligt diep in je binnenoor. Omdat het nogal kwetsbaar is, wordt het beschermd door het zogenaamde rotsbeen. 

Wanneer je evenwichtsorgaan goed werkt, stuurt het informatie door naar je hersenen. Die verwerken de informatie, waardoor je letterlijk een evenwichtig gevoel ervaart. 

Door verschillende oorzaken kan de werking van het evenwichtsorgaan verstoord raken. Dat is het moment waarop je duizeligheid ervaart. Eén van de mogelijke oorzaken is stress. Daarover vertel ik je later in dit artikel meer. Laten we eerst eens kijken met welke symptomen duizeligheid gepaard gaat.

Lees tip: Ook jij kunt leren mentaal sterker te worden.

Symptomen bij duizeligheid 

Als je je duizelig voelt, lijkt het net of de wereld continu beweegt, terwijl jij stilstaat. Op het moment dat je zelf gaat bewegen, wordt dat deinende gevoel alleen maar heviger. Ook kun je een licht gevoel in je hoofd hebben.

Meestal staan die symptomen echter niet op zichzelf. Er zijn ook andere klachten die met duizeligheid gepaard gaan. 

Zo kun je je misselijk voelen als je duizelig bent. Zó misselijk dat je ervan moet braken. Ook hartkloppingen komen regelmatig voor, net als het gevoel dat je gaat flauwvallen. Veel mensen zien bovendien zwarte vlekken als ze duizelig zijn.  

Duizeligheid kan een gevolg zijn van hyperventilatie. Vanzelfsprekend komen die twee dus ook tegelijkertijd voor. 

Zoals je ziet, is er geen eenduidig beeld als het om de symptomen bij duizeligheid gaat. 

Lees ook: Omgaan met hoofdpijn bij stress of burn out.

Waardoor wordt duizeligheid veroorzaakt?

Dat je nu weet welke symptomen gepaard kunnen gaan met duizeligheid, is een leuke start. Maar het is natuurlijk ook handig te weten hoe duizeligheid ontstaat. De meest voorkomende oorzaken heb ik hieronder voor je op een rijtje gezet.

A. Een fysieke oorzaak

Duizeligheid kan meerdere oorzaken van fysieke aard hebben. Een ontstoken evenwichtsorgaan is daar een voorbeeld van. Door de ontsteking kan het evenwichtsorgaan niet naar behoren werken en ontstaat duizeligheid. 

Een andere fysieke oorzaak is de ziekte van Ménière. Dat is een ziekte waarbij duizeligheid gepaard gaat met aanvallen van misselijkheid en braken. De ziekte werd voor het eerst beschreven door de Fransman Prosper Ménière; vandaar de naam. 

Wanneer je de ziekte van Ménière hebt, veroorzaakt een ophoping van vocht in het binnenoor de duizeligheid. 

Ook bloedarmoede, een lage bloeddruk, bloeddruk daling of een lage bloedsuikerspiegel kunnen een duizelig gevoel veroorzaken. Je kent vast wel het lichte gevoel dat je in je hoofd kunt hebben na een paar uur intensief sporten. Grote kans dat je je weer beter voelt als je dan wat eet. 

Verder kunnen hartritmestoornissen de veroorzaker zijn van duizeligheid. Omdat dit een serieuze aandoening is, is het altijd van belang je te laten onderzoeken door een arts als je last hebt van duizeligheid. 

Ten slotte kan chronische hyperventilatie duizeligheid veroorzaken. Als je hyperventileert, ga je oppervlakkiger ademhalen dan normaal. Je ademt daardoor meer koolzuur uit dan goed voor je is. Daardoor ontstaat een te laag koolstofdioxide niveau in je lichaam. 

Als gevolg van dat gebrek aan CO₂ kunnen je spieren niet meer goed ontspannen en vernauwen je bloedvaten. Daardoor komt er minder bloed in je hersenen terecht, wat het duizelige gevoel kan veroorzaken. 

Lees tips:

Wil je meer te weten komen over lichamelijke gevolgen van stress. Kijk dan eens naar de volgende klachten: Koorts, rode vlekken, pijn in spieren en gewrichten, jeuk, bloeddruk, duizeligheid, paniek, hartkloppingen, keelpijn, benauwdheid, slapeloosheid en hoofdpijn door stress.

B. Duizeligheid door stress of burn-out

Veel mensen zijn duizelig door stress of een burn-out. Er is dan medisch gezien geen aanwijsbare oorzaak voor de duizeligheid, maar de problemen zijn er niet minder om. 

Stress en duizeligheid zijn op verschillende manieren aan elkaar gelinkt. Door teveel stress kun je bijvoorbeeld last krijgen van hyperventilatie, waardoor de duizeligheid ontstaat.   

Duizeligheid door stress kan ook ontstaan omdat er bij stress een te grote hoeveelheid prikkels je zintuigen binnenkomt. Je hoofd zit als het ware te vol!

In gevaarlijke situaties is het heel handig als je extra alert bent. Je kunt dan sneller dan normaal reageren, waardoor je jezelf in veiligheid kunt brengen. Maar als een burn-out of stress zorgt voor een vergelijkbare vorm van alertheid creëert, kan dat nadelige gevolgen hebben voor je gezondheid. 

De grote hoeveelheden prikkels die je brein binnenkrijgt, maken dat je hersenen overactief worden. Je hersenen proberen je namelijk in veiligheid te brengen. Die overactiviteit in je hersenen kan uiteindelijk duizeligheid veroorzaken. 

Lees ook: Leer hoe je kunt stoppen met piekeren.

C. Heftige emoties 

Ben je wel eens extreem blij, boos, verdrietig of bang geweest? Dan weet je vast dat soort hevige emoties ook duizeligheid kunnen veroorzaken. 

In feite kun je heftige emoties lichamelijk gezien vergelijken met stress. En je weet inmiddels dat stress zorgt voor overactiviteit in je hersenen en/of hyperventilatie. Beide kunnen op hun beurt weer duizeligheid veroorzaken. 

Gevolgen van duizeligheid

Klachten van duizeligheid leiden in veel gevallen tot nog meer stress of zelfs tot paniekaanvallen. 

Een tijd geleden sprak ik Lineke over haar duizeligheidsklachten. Die waren bij haar ontstaan toen ze met een flinke burn-out thuis zat. Ook toen de burn-out al lang en breed achter haar lag, bleef ze zich met enige regelmaat duizelig voelen, zonder duidelijke oorzaak. 

Ik ging met Lineke dieper in op de aanvallen van duizeligheid. Wat deden die met haar? En hoe snel herstelde ze ervan? 

Tijdens die gesprekken kwam Lineke al snel tot de conclusie dat de duizeligheid een golf van paniek bij haar veroorzaakte. Dat was tijdens de burn-out zo, maar daarna was het niet anders. 

De duizelingen maakten dat Lineke niet meer op haar eigen lichaam kon vertrouwen. Dat gaf haar een beangstigend gevoel, waardoor ze alleen maar meer stress opbouwde in haar lichaam. Ze kwam in een vicieuze cirkel terecht.

Zoals een grote hoeveelheid stress duizelingen kan veroorzaken, kan dus ook door de duizeligheid stress ontstaan. Duizeligheid kan zelfs één van de veroorzakers zijn van chronische stress of chronische hyperventilatie.  

Wat kun je doen tegen duizeligheid? 

Gelukkig zijn er genoeg dingen die je kunt doen als je regelmatig duizeligheid ervaart. Heb jij regelmatig een licht gevoel in je hoofd? Lees dan verder. Je kunt onderstaande tips toepassen om je weer beter te voelen. 

1. Laat je onderzoeken

Met stip op 1 staat deze tip: laat je onderzoeken als je je vaak duizelig voelt. Het is belangrijk dat je medische oorzaken uitsluit, voordat je de duizeligheid aan stress toeschrijft. 

Ga daarom altijd eerst naar de huisarts. Als hij vermoedt dat er medisch gezien meer gaande is, zal de huisarts je waarschijnlijk doorsturen naar een kno-arts. 

Een kno-arts kan je evenwichtsorgaan onderzoeken, waardoor vrij snel duidelijk wordt of er meer aan de hand is. 

Wanneer de artsen aangeven dat er geen medische reden is voor je duizeligheidsklachten, is de kans groot dat stress een veroorzaker is van het fysieke ongemak. Zodra je dat weet, wordt het tijd om extra goed voor jezelf te zorgen. Onderstaande tips vertellen je hoe je dat moet doen.   

2. Eet en drink gezond

Eén manier om je stress te verminderen is gezonde voeding. Daaronder versta ik niet alleen voldoende groenten en fruit; ik kijk liever naar het totaalplaatje. 

Want je kunt wel een extra schep groenten op je bord gooien tijdens het avondmaal; dat zegt niets over de snacks die je verder nog eet op een dag.

Het gaat er vooral om dat je niet te veel suikers, zouten en vetten binnenkrijgt. Die zorgen namelijk voor een soort stressreactie in je lichaam. En inderdaad, stress veroorzaakt dan weer duizeligheid… 

Het is extreem moeilijk om je eetgewoonten aan te passen in stressvolle tijden. Als je gestrest bent, heb je juist sneller de neiging fastfood te eten. Vanuit de evolutie bekeken is dat niet zo gek: na stress moet je lichaam herstellen; je moet dus bij-eten. 

Vooral toen de mens nog als jager of verzamelaar door het leven ging, was het prima om je tegoed te doen aan suiker- en vetrijk voedsel na een stressvolle tijd. Waarschijnlijk hadden deze mensen het hard nodig om aan te sterken.

Tegenwoordig ligt dat allemaal wat anders. Voedsel is altijd voorhanden en echt bij-eten is in de meeste gevallen helemaal niet nodig. Toch voelt dat snacken of overmatig drinken extra goed als je stress hebt. Het voedt namelijk je geluksgevoel op de korte termijn.

Maar ja, op de lange termijn hebben ongezonde voeding en overmatig drankgebruik alleen maar een negatieve invloed op je welbevinden. Je ervaart juist meer stress, waardoor je al snel in die vicieuze cirkel terechtkomt. 

Eet en drink dus met mate. Drink 1,5 tot 2 liter water per dag en beperk het aantal vette of zoete snacks. 

3. Zorg voor voldoende nachtrust

Naast gezonde voeding kan ook een goede nachtrust de stress in je lichaam verlagen. Je lichaam krijgt tijdens je slaap de kans te herstellen van alle prikkels die voor de stress gezorgd hebben. 

En intussen weet je dat een teveel aan prikkels klachten als duizeligheid versterken. 

Het is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan: goed slapen in een stressvolle periode. Toch kun je iets aan je slaapgebrek doen met de tips die ik hieronder beschrijf. 

4. Sport regelmatig

Regelmatig sporten zorgt ervoor dat je lichaam op de juiste manier moe wordt. Daarnaast kun je heerlijk je zinnen verzetten tijdens een potje tennis of een run door het bos. 

Ook voor een betere nachtrust werkt sport. Zorg er wel voor dat je na het sporten nog tijd hebt om even te ontspannen voordat je naar bed gaat. Anders pompt de adrenaline nog door je lijf en is slapen er niet bij…

Lees tip: Hoe kun je meer structuur aanbrengen in je leven?

5. Doe ademhalingsoefeningen

Wat stress, en daarmee duizeligheid, ook tegen kan gaan, zijn ademhalingsoefeningen. 

Je weet inmiddels dat een rustige, diepe ademhaling essentieel is om je ook rustig te voelen. Zodra je oppervlakkiger gaat ademhalen, kun je gaan hyperventileren. De kans op gezondheidsklachten (waaronder duizeligheid) is dan veel groter. 

6. Zorg voor voldoende ontspanning

Maak af en toe tijd vrij in je agenda om iets ontspannends te gaan doen. Juist in tijden van drukte is het belangrijk dat je je lichaam rust gunt. Pas dan krijgt het te kans te herstellen van de stress. 

7. Werk aan de oorzaak 

Natuurlijk moet je ook kritisch blijven kijken naar de oorzaak van de stress of de burn-out. Duizeligheid door stress kan alleen afnemen als je de veroorzaker van de stress wegneemt. 

Stress wegtoveren of een burn-out oplossen doe je niet zomaar. Laat een professional je daarbij helpen. 

Doe wat je kan als je vaak duizelig bent

Duizeligheid door stress of een burn-out is niet alleen iets waar je mee moet leren omgaan. Je kunt genoeg zelf doen. Beperk de stress zoveel mogelijk en zorg goed voor je lichaam en geest. Daarmee kun je al heel wat oorzaken wegnemen. 

Welke tip uit dit artikel ga jij toepassen om je duizeligheid te verminderen?