Wat te doen bij spanningsklachten?

Voel jij je regelmatig gespannen of lichtgeraakt? Ben je vaak moe, lusteloos of juist heel onrustig? Dan is de kans aanwezig dat je last hebt van stress. Dit soort spanningsklachten halen je energieniveau hard onderuit. 

Er continu mee blijven doorlopen is dus niet zo’n goed idee. Wat je tegen stress kunt doen, vertel ik je hieronder.  

Hoe ontstaan spanningsklachten?

Waar je spanningsklachten vandaan komen, hangt volledig af van jouw persoonlijke situatie. Ze zijn een optelsom van je belevenissen, de emoties die je erbij voelt en de manier waarop je daarmee omgaat. 

Stel, je hebt een veeleisende baan. Met 40 uur werken krijg je niet alles gedaan. Bovendien wil de perfectionist in jou alles tot in de puntjes geregeld hebben. 

Een paar weken houd je dit wel vol. Maar wat als je dit maandenlang blijft doen? Je neemt te weinig tijd om je hoofd leeg te maken en je gezin komt op het tweede plan. Op een bepaald moment gaan je lichaam en geest het hier niet meer mee eens zijn. 

Dit is natuurlijk maar 1 voorbeeld. Stress in je gezinssituatie of binnen de familie resulteren in vergelijkbare spanningsklachten. En wat te denken van een heftige diagnose, financiële onzekerheid of een naaste die overlijdt? 

Kortom, de veroorzakers van stress zijn niet op 1 hand te tellen. Daarnaast hangt de mate van stress nauw samen met de manier waarop jij omgaat met dit soort lastigheden. Kun jij negatieve gedachten makkelijk loslaten? Of zwelg je juist in zelfmedelijden?

Verschil tussen stress, overspannenheid en burn-out

Soms roepen mensen dat ze tegen een burn-out aan zitten als ze al langer stressklachten ervaren. Andere mensen zeggen dat ze overspannen zijn. De termen worden te pas en te onpas door elkaar gebruikt. Maar wat is eigenlijk het verschil tussen stress, overspannenheid en burn-out?

Stress kun je zien als de voorloper van langdurige problemen, zoals overspannenheid of een burn-out. Zoals ik hierboven al schreef, kan stress heel veel verschillende oorzaken hebben. 

Een beetje stress is helemaal niet erg. Het zet je op scherp. Als je bijvoorbeeld een examen moet maken of een presentatie moet geven, zorgt een milde vorm van stress ervoor dat je beter presteert. Uiteraard heb ik het dan niet over het enorme spanningsniveau dat je voelt als je kampt met hevige faalangst of zelfs paniekaanvallen. 

Meer weten over hoe je gedachten van invloed zijn op je gevoel en gedrag, lees dan eens het artikel over het ABC-model (RET-methode).

Wanneer stress langdurig aanhoudt, kun je overspannen raken. Je lichaam en geest geven je dan signalen dat je over de grens bent gegaan. Je voelt je moe, bent prikkelbaar of er komt veel minder uit je handen dan normaal. Een ontspannen gevoel roep je niet meer zomaar op. 

Lees ook: Kenmerken van passief agressief gedrag.

Toch herstel je van een milde overspannenheid wel weer als je even pas op de plaats doet. Zodra je een aantal weken uit de stressvolle situatie stapt, herstel je weer langzaam. De veerkracht is nog niet geheel verdwenen.

Dat is wel het geval wanneer je in een burn-out terecht komt. Letterlijk betekent ‘burn-out’ dat je opgebrand bent. De klachten zijn vergelijkbaar met die van een overspannenheid, maar vele malen heviger. Ook met een aantal weken rust kom je er niet zomaar bovenop. 

Je lichaam en geest hebben maanden, soms wel jaren nodig om volledig te herstellen. En helaas is volledig herstel niet eens voor iedereen bereikbaar. Wanneer je kampt met een burn-out, is professionele hulp aan te raden. 

Als jij ervoor wilt zorgen dat je niet in een burn-out terecht komt, is het zaak dat je stress eerder herkent en aanpakt. 

Leestip: Loslaten, hoe doe je dat?

Stress-symptomen

Stress-symptomen zijn ontzettend persoonlijk. Waar de 1 voornamelijk last heeft van fysieke klachten, kan de ander juist vooral psychische problemen ervaren. Hieronder geef ik je een overzicht van veelvoorkomende stress-symptomen. 

Je hoeft ze zeker niet allemaal te hebben om te spreken over stress. Misschien herken je er een paar bij jezelf en is het toch tijd om de bron van de spanningsklachten aan te pakken. 

Lichamelijke klachten

Veelvoorkomende lichamelijke spanningsklachten zijn:

• vermoeidheid
• slecht slapen
• hoofdpijn, nek- en schouderklachten door vastzittende spieren
• last van je maag of darmen
• Duizeligheid
• hoge hartslag of hartkloppingen
• veel zweten of trillen
  

Lees ook: Lage bloeddruk door stress.

Psychische klachten

Ook psychische klachten kunnen veelvuldig aanwezig zijn:

• een onrustig, opgejaagd gevoel
• je hebt een kort lontje
• somberheid
• lusteloosheid
• angst (meer dan je gewend bent van jezelf) 
• verminderde concentratie
• moeilijk keuzes maken
• onzekerheid 
• een gevoel van schaamte of schuld 

Lees ook: Positief leren denken.

Gedragsmatige klachten

Tenslotte kun je soms ook aan gedragsveranderingen merken dat je last hebt van bovenmatige stress:

• Je eetpatroon verandert.
• Alcohol- of drugsgebruik neemt toe.
• Je hebt geen zin in seks.
• Prestaties op je werk verminderen.
• Je gaat vaker vrienden uit de weg.

Lees ook: Koorts van de stress krijgen.

Spanningsklachten verminderen

Gelukkig kun je spanningsklachten vrij gemakkelijk verminderen. Als je er maar op tijd bij bent. Deze tips gaan je daarbij helpen:

1. Ga na waar je stress vandaan komt. Neem de triggers zoveel mogelijk weg. Bouw daarnaast bewust tijd in voor dingen die je energie geven.
   
2. Zorg voor structuur in je leven. Op tijd gaan slapen en opstaan helpen je lichaam bij het herstel.
   
3. Eet en drink gezond. Je lichaam heeft niets aan het kortstondige, goede gevoel van comfort food. Integendeel. Uiteindelijk heeft het er alleen maar meer van nodig om hetzelfde prettige gevoel te krijgen. Haal jezelf daarom uit die spiraal van ongezond eten en drinken.
   
4. Ga naar buiten. De frisse lucht zal je goed doen. Een moment buiten geeft je brein de kans even volledig te onthaasten. Je hoeft even niets anders dan genieten van de natuur. Dat kan heel verhelderend en ontspannend werken.
   
5. Kom letterlijk in beweging. Als je niet alleen naar buiten gaat, maar dat ook nog wandelend of fietsend doet, werkt het ontspanningsmoment dubbel zo goed. Door de lichte lichaamsbeweging stroomt je bloed wat sneller door je aderen, waardoor ook je brein op een positieve manier geactiveerd wordt. Je zult merken dat de stressklachten bijna vanzelf minder worden. 

Lees ook: Tips en voordelen van alleen durven zijn.

Trek jezelf uit de vicieuze cirkel

Met de tips hierboven trek je jezelf uit de vicieuze cirkel van negatieve gedachten. Daardoor verminderen je spanningsklachten aanzienlijk. En ook al voelt het ingewikkeld om de eerste stap te zetten, doe het toch. Na verloop van tijd pluk je er de vruchten van en kan ook je zelfvertrouwen groeien.

Wat doe jij om je stress te verlagen?