Ongelukkig voelen: dit kun je eraan doen

Ons ongelukkig voelen, het is iets wat we liever niet doen. Maar in sommige periodes van je leven ontkom je er niet aan. Hoe ontstaat zo’n negatief gevoel? En, belangrijker nog, hoe kom je ervanaf? Dat lees je in dit artikel.

Ongelukkig voelen, wat is dat?

De ene persoon is de ander niet. Dat zie je ook heel duidelijk terug als je mensen vraagt wat ze ervaren als ze zich ongelukkig voelen. De één wil zichzelf het liefst vol zelfmedelijden onder een dekentje in een donkere kamer opsluiten; de ander ramt zijn depressieve gevoelens er het liefst uit op de sportschool. 

Ook in de Nederlandse taal zijn nogal wat synoniemen voor het woord ‘ongelukkig’. Ik noem er zomaar een paar van:

• bedroefd
• somber
• triest
• vreugdeloos
• verdrietig

Hoewel dit allemaal verschillende woorden zijn, roepen ze toch stuk voor stuk hetzelfde, mistroostige (!) gevoel op. Niemand wordt blij van ongelukkig zijn.

Toch is het wel goed te begrijpen dat ongelukkige mensen zich echt niet allemaal even moedeloos voelen. De ene somberheid is de andere niet. 

Sommige mensen voelen zich een uurtje ongelukkig nadat hun computer is gecrasht en denken daarna: ach, het leven gaat door. Terwijl iemand anders het gevoel zou hebben dat zijn wereld vergaat als hetzelfde was gebeurd. 

Verschillende gradaties

Verder is er natuurlijk het verschil tussen je een paar dagen een beetje down voelen en het doorstaan van een flinke depressie. Die laatste houdt over het algemeen veel langer aan en kan letterlijk alle energie uit je lichaam wegzuigen. Hetzelfde geldt voor een burn-out, waarbij je je meestal ook lange tijd ongelukkig voelt. 

Waar komt jouw ongelukkige gevoel vandaan?

Als je je somber voelt, is het altijd goed om te achterhalen waar je neerslachtige gevoelens vandaan komen. Want pas als je weet wat je verdriet veroorzaakt, kun je weer toewerken naar wat meer geluk en plezier in het leven. 

Ik geef je hieronder een opsomming van een aantal mogelijke oorzaken van somberheid.

A. Er overkomt je iets heftigs

De eerste veroorzaker van ongelukkig gevoel is meteen een heftige: er overkomt je iets heftigs. Dat kan van alles zijn en kan zelfs je leven in een klap veranderen.

Misschien krijg je een ongeluk en moet je daar maandenlang van herstellen. Of je wordt ernstig ziek en er is een hoop onzekerheid over je prognose. Ook een overlijden in je naaste familie of vriendengroep kan je leven op z’n kop zetten. 

Een plotselinge grote verandering als deze kan je in één klap volkomen ongelukkig maken. Waar je in het verleden best makkelijk het positieve van het leven in kon zien, raak je ineens bedolven onder hevige, negatieve emoties. 

Neem het verhaal van Anneke (39). Zij raakte drie jaar geleden haar beste vriendin Erna kwijt aan kanker. Anneke was altijd een heel optimistisch mens geweest. Maar na die intense ziekteperiode en het overlijden vond ze dat geluk niet meer terug. 

Anneke had nergens zin meer in, vond het hele leven maar zinloos en kon deze negatieve gevoelens en gedachten niet van haar af zetten. Ze was in een oogwenk veranderd van rasoptimist in professioneel doemdenker. 

Ook andere grote life events kunnen je veel verdriet brengen. Je partner verbreekt bijvoorbeeld de relatie of je raakt je baan plotseling kwijt. 

Eigenlijk hebben alle bovenstaande voorbeelden iets met elkaar gemeen: ze veroorzaken een rouwproces. Zo’n proces kost tijd. En in die tijd leiden je gevoelens met grote regelmaat een volledig eigen leven. 

B. Je had iets anders verwacht

Ken je dat? Dat je op vakantie gaat en echt het allermooiste, meest te gekke appartement verwacht op de beste locatie van de regio? 

En dan stap je het appartement binnen. Op dat moment weet je één ding zeker: je bent flink om de tuin geleid met die advertentie. In feite is je vakantieverblijf niets meer dan een flinke bezemkast met een lekkende douche en uitzicht op een bouwput.

Van zo’n teleurstelling kun je knap ongelukkig worden. 

En dan gaat het hier nog maar om een vakantie. Toch geef ik je dit voorbeeld, omdat ik bijna zeker weet dat je zelf ook wel eens in zo’n situatie hebt gezeten. In al die situaties, of het nu om grote of kleine dingen gaat, draait het om verwachtingen. 

Je gaat uit van iets leuks, moois of bijzonders, maar in plaats daarvan is de uitkomst allesbehalve positief. 

Wanneer je dit soort teleurstellingen maar vaak genoeg meemaakt, ligt die ongelukkige gemoedstoestand al snel op de loer. 

C. Je voelt je eenzaam

Van eenzaamheid kun je ook ernstig ongelukkig worden. Vooral als je van nature een sociaal dier bent. Dan heb je moeite met een situatie waarin je weinig mensen ziet of spreekt. 

Soms is die eenzaamheid juist veroorzaakt door het feit dat je je ongelukkig voelt. Je bent somber, hebt nergens zin in en blijft het liefst thuis. Maar dat neemt niet weg dat je nog steeds een diep verlangen hebt naar echt contact, naar gezien worden. 

De eenzaamheid die je in eerste instantie opzoekt, maakt je sombere gevoel al gauw sterker. En zo kom je in een vicieuze cirkel terecht. 

Je kunt je ook eenzaam voelen als je weinig vrienden hebt. Bijvoorbeeld omdat je in het verleden gepest bent en daardoor weinig vertrouwen hebt in mensen. De angst voor teleurstelling is zo groot, dat je geen nieuwe vriendschappen durft aan te gaan. 

Welke situatie jouw gevoel van eenzaamheid ook heeft veroorzaakt, de somberheid die erdoor is ontstaan kan killing zijn. Want hoe spannend en moeilijk je het ook vindt; diep van binnen heb je best behoefte aan contact met andere mensen. 

D. Je werk past niet bij je

Heb jij wel eens een baan gehad die niet bij je paste? Maar waar je toch maar niet mee stopte, je bleef erover twijfelen omdat hij je zoveel zekerheid gaf? Dan weet je vast ook hoe ongelukkig je je op zo’n werkplek kunt voelen.

Je werk kan om heel veel verschillende redenen niet meer zijn wat jou gelukkig maakt. En jij weet echt wel wat voor jou de reden is dat het niet zo goed gaat tussen jou en die baan. 

Je vindt de werkzaamheden bijvoorbeeld niet leuk, omdat ze niet passen bij jouw werk- en denkniveau. Daarmee bedoel ik dat je werk te makkelijk, of juist te moeilijk voor je is. Probeer dan nog maar eens geluk te halen uit die 8-urige werkdag…

Andere dingen die jouw geluk in de weg zitten zijn een te hoge werkdruk, vervelende collega’s of een moeilijke relatie met je baas. Dit kunnen ook dingen zijn die je aan het denken zetten over wie je bent en wat je wilt met je toekomst.

Herken je één van bovenstaande voorbeelden? Dan is het echt tijd om toch op zoek te gaan naar die andere baan. Hoe onzeker je daar ook van wordt.

E. Sociale media (ja, echt!)

Vind jij sociale media ook zo heerlijk? Hoe fijn is het om in je vrije momenten te scrollen door de verhalen van vrienden en kennissen? 

Toch zit er ook een flinke keerzijde aan die eindeloze scrolsessies: je kan er heel onzeker van worden. Je vergelijkt jezelf al snel met alles wat je langs ziet komen. En dan lijkt het alsof de hele wereld een goed leven heeft, behalve jij.  

Jij hebt niet dat prachtige, afgetrainde lijf van je collega. En die peperdure backpackreis naar Australië valt nog niet misschien binnen jouw vakantiebudget. 

Voor je het weet ben je je niet meer bewust van het verschil tussen waarheid en fake. Want reken maar dat het leven van jouw Facebookvrienden er online heel wat rooskleuriger uitziet dan het in werkelijkheid is.

Ben je daarnaast ook nog een rasechte perfectionist? Dan blijf je altijd het gevoel houden dat wat jij doet niet goed genoeg is. En als je ergens ongelukkig van wordt… 

F. Je bent pessimistisch ingesteld

Sommige mensen hebben het idee dat ze voor het ongeluk geboren zijn. Alsof alles altijd fout gaat en het geluk nooit aan hun zijde is. Hun glas is altijd halfleeg.

Wanneer je zo’n slecht, pessimistisch beeld hebt van de realiteit, roep je vanzelf het ongeluk over jezelf af. Misschien ken je deze uitspraak wel: alles wat je aandacht geeft, groeit. Je kunt je voorstellen hoe groot de rol van negativiteit dan wordt in het leven van de pessimist. Je zelfvertrouwen kan hierdoor een flinke deuk krijgen.

Pessimisme kan een erfelijke eigenschap zijn. Of je ouders hebben het je simpelweg meegegeven in je opvoeding. Als zij nooit vol liefde en vertrouwen naar het leven hebben gekeken, zou het raar zijn als jij dat ineens wel kan. 

Ook psychische problemen kunnen maken dat je niet lekker in je vel zit en met een negatieve blik naar de wereld kijkt. Je bent kwetsbaar op deze manier.

Ongelukkige gevoelens: wat kun je eraan doen?

Nu je weet waardoor je je ongelukkig voelt, kun je wat aan die gevoelens gaan doen. Want geloof me, er zijn nogal wat manieren om toe te werken naar een positieve gemoedstoestand. En wees eerlijk, jij hebt ook wel behoefte aan een leven waarin de zon schijnt, toch?

1. Bepaal de heftigheid van je gevoel

Allereerst zul je moeten bepalen wat je huidige situatie nu werkelijk is. Ben je af en toe somber, maar kun je de positieve kanten van het leven ook nog zien? Of kun je je letterlijk alleen nog ongelukkig voelen? 

In het eerste geval is een goed gesprek met een vriend of vriendin misschien al genoeg. Je kunt je zorgen delen en samen je hoofd breken over oplossingen en meer zelfinzicht ontwikkelen. Maar als je je helemaal nooit meer gelukkig voelt, zal er meer nodig zijn om uit dat dal te klimmen. 

Pas als je goed in kaart hebt wat jouw situatie is, kun je met je somberheid aan de slag. 

2. Accepteer dat ze er zijn

Als negatieve gevoelens je vaak dwars zitten, heb je misschien de behoefte ze weg te duwen. Gek genoeg levert dat gevecht alleen maar meer stress op. Want of je het ontkent of niet, de somberheid zit nu eenmaal in je lichaam. 

Veel beter kun je accepteren dat die nare gevoelens er zijn. Dat je je nu eenmaal niet zo goed voelt op het moment. 

Als je daarmee akkoord kan gaan, krijg je de ruimte om de betekenis van de negativiteit beter te bekijken. Waar komt hij vandaan? En wat kun je ermee?

 

3. Zoek uit op welke dingen je wél invloed hebt

Je hebt misschien de neiging in de stress te schieten van al die somberheid in je hoofd. En te denken dat je er niks aan kunt doen. Maar ondanks dat je sommige situaties niet kunt veranderen, blijven er nog steeds heel veel dingen over waarop je wél invloed hebt. 

Bedenk bijvoorbeeld waar je blij van wordt. Al zijn het maar heel kleine dingen, zoek ze op. Die positieve ervaringen kunnen de pijn echt verzachten. 

4. Zet negatieve gedachten om in positieve gedachten

Invloed uitoefenen hoeft niet altijd te betekenen dat je letterlijk in actie moet komen. Ook op je gedachten heb je invloed. 

Denk je glas eens halfvol. Leer jezelf op een positieve manier naar jouw situatie te kijken. Daar zijn heel veel oefeningen voor. Je kunt bijvoorbeeld een dankbaarheidsdagboek bijhouden. Daarin schrijf je dan iedere dag op waar je dankbaar voor bent. 

Gek genoeg heeft het negatieve gedachten ombuigen in een nieuw patroon uiteindelijk ook een positief effect op je gemoedstoestand. 

Lees ook: Negatieve gedachten ombuigen door de RET methode.

5. Dwing jezelf tot actie

Als je in die vicieuze cirkel van negativiteit zit, zul je die op de een of andere manier die patronen moeten doorbreken. Een activiteit, hoe klein ook, is vaak het antwoord. 

Verzin iets kleins waarvan je een goed gevoel krijgt. Ga naar buiten, bezoek vrienden, lees een mooi boek of ga met je kinderen een ijsje eten. Het maakt niet uit, zolang je maar zeker weet dat je er goed gevoel van krijgt. 

Het klinkt misschien gek, maar ook huishoudelijke klusjes zijn ideaal voor deze mindshift. Die zijn niet per se leuk om te doen, maar geven je wel een voldaan en trots gevoel na afloop. Ideaal dus om je ongelukkige gevoel mee te bestrijden. 

Een andere vorm van actie ondernemen is hulp zoeken. Als je merkt dat je er zelf niet uitkomt, kan een gesprek met een professional verlichting bieden. 

Je ongelukkig voelen: doe iets!

Als je je ongelukkig voelt, daalt je eigenwaarde en is actie de enige optie. Want hoe moeilijk het ook is, je hebt die actie nodig om niet in je tegenslagen te blijven hangen. Wat doe jij om je beter te voelen in een periode van somberheid?