Voor jezelf opkomen? Deze 28 tips helpen je daarbij!

opkomen voor jezelf

Niets is zo vervelend als continu over je heen laten lopen. Wil jij beter voor jezelf opkomen? Met de volgende 28 tips gaat je dat lukken. 

Ik vertel je hoe je sterker in je schoenen komt te staan en stopt met het constant pleasen van anderen.

1. Oefen eerst met een niet te moeilijke situatie

Leren voor jezelf op te komen doe je niet in 1 dag. Neem daarom kleine stappen op je weg naar gedragsverandering. 

Oefen eerst eens in het klein. Neem in de pauze op de bank eens een wat bredere houding aan en kijk eens wat er gebeurt. De kans is groot dat je collega’s nu eens niet in je persoonlijke ruimte gaan zitten. 

Als je merkt dat dit werkt, maak je de opdracht voor jezelf wat groter.

2. Geef niet op

Lukt de oefening die je jezelf opgaf niet in 1 keer? Dat is niet raar. Je bent waarschijnlijk zó gewend je te schikken naar anderen, dat je je amper nog bewust bent van je gedrag. 

Blijf vooral oefenen en onthoud dat je niet ineens alles hoeft te kunnen. Voor jezelf opkomen kost tijd.

Wees ook geduldig en lief voor jezelf. Je hebt jezelf geen makkelijke opdracht gegeven. Elk klein stapje vooruit is er eentje om trots op te zijn

3. Besef dat je ‘nee’ mag zeggen

Deze tip klinkt zo makkelijk, maar is dat verre van. Nee zeggen is geen natuurlijk gedrag als je een pleasend karakter hebt. 

Gelukkig hoef je niet meteen onaardig te zijn als je het verzoek van een ander beantwoordt met een ‘nee’. Je mag best vriendelijk blijven. Graag zelfs.

De sleutel tot een sterke ‘nee’ zit in je houding en je vasthoudendheid. 

4. Geef aan waar jij behoefte aan hebt

Voor jezelf opkomen betekent duidelijk zijn in wat je nodig hebt. Waar heb jij behoefte aan? Wat heb jij van de ander nodig?

Lees ook: Tips om beter te worden in alleen zijn.


Als je jouw behoeften nooit uitspreekt, kan de ander er ook geen rekening mee houden. Het is jouw leven en jij bent daarmee zelf verantwoordelijk om jouw behoeften te laten weten.

Wees er vooral duidelijk over wanneer je te maken hebt met iemand die gemakkelijk manipuleert. Jouw gevoelens zijn het laatste waar zo iemand zich mee bezighoudt. 

5. Reken af met schuldgevoel

Voel jij je schuldig wanneer je eindelijk bezig bent met voor jezelf opkomen? Dat is helemaal niet nodig. Pas als je goed voor jezelf zorgt, kun je goed voor de ander zorgen. 

Jouw gevende karakter is heel prettig, maar je hoeft er niet in door te schieten. Jij hebt er net zoveel recht op van het leven te genieten als ieder ander! Als je een keer nee zegt tegen iemand, ben je geen slecht mens. Sterker nog, om ervoor te zorgen dat je gezond blijft is het nodig om nee te kunnen zeggen.

Handelingen die voortkomen vanuit je kalme middelpunt zijn altijd effectiever dan daden die voortkomen uit angst, schuldgevoel of woede. 

Alan Cohen, Amerikaanse zakenman en auteur

6. Laat de angst voor wat anderen van je denken los

Nogal wat gedrag wordt gedreven door angst. Bijvoorbeeld voor wat andere mensen van je denken. 

Onthoud dat mensen vaak helemaal niet zo bezig zijn met wat anderen doen. Daarnaast hebben ze ook maar te accepteren dat jij de dingen anders aanpakt dan dat ze dat zelf zouden doen. Jij hebt je eigen grenzen en mogelijkheden en je mag voor jezelf opkomen.

Maak dus ook keuzes die voor jóu goed zijn. Nogmaals: pas als je goed voor jezelf zorgt, kun je ook voor anderen zorgen. 

7. Accepteer dat alle begin moeilijk is

Alle begin is moeilijk; in het bijzonder verandering van je gedrag. Je zou er daarom voor kunnen kiezen je vingers er helemaal niet aan te branden. Dat zou heel jammer zijn.

Ga gewoon doen. Maak hooguit een globaal plan. Door oefening en fouten maken leer je het meest. En is dat niet wat je wil?

8. Stel jezelf doelen

Je einddoel hoef je niet in een week te halen. Het zal ook niet lukken om binnen een korte tijd voor jezelf op te komen. Stel daarom tussendoelen op: kleine stapjes op weg naar je zelfverzekerde zelf

Geef jezelf bijvoorbeeld in de eerste week alleen de opdracht om door middel van lichaamstaal zelfverzekerder over te komen. Pas als dat goed gaat, zeg je een keer ‘nee’ tegen iets kleins. 

Houd je tussendoelen uitdagend, maar haalbaar, zodat je sowieso succesvol gaat zijn. Dat motiveert!

9. Verbeter datgeen waar je al goed in bent

Als je uitgaat van je eigen kwaliteiten, straal je kracht uit. Gebruik die en ontwikkel ze. Blijkbaar liggen deze eigenschappen je al, waardoor verdere ontwikkeling niet per se veel moeite kost. Misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook dit is een manier van voor jezelf opkomen.

Iemand die kracht uitstraalt, komt zelfverzekerd over. En over een zelfverzekerd persoon lopen mensen niet zomaar heen. Je ontwikkelt jezelf dus niet alleen, maar wint er ook ontzag mee.

10. Ga confrontaties aan

Merk je toch dat mensen regelmatig over je grenzen heen gaan, laat ze dat dan weten. De kans bestaat dat ze het niet eens in de gaten hebben. En als dat wel het geval is, komt het ze erg goed uit dat jij je voor hun karretje laat spannen. 

Het kan best spannend zijn om mensen te vertellen dat je het niet met ze eens bent. Toch loont het uiteindelijk: ze leren jou en je grenzen beter kennen. 

11. Gebruik de ik-boodschap

Hoe doe je dat dan, zo’n confrontatie aangaan? Een goede strategie is die van de ik-boodschap. Je vertelt dan vanuit jezelf wat jij niet prettig vindt en hoe je het anders wil zien. 

Een ik-boodschap is nooit goed of fout. Je spreekt immers vanuit je hart. De ander kan hooguit anders tegen de situatie aankijken. Als dat het geval is, biedt dat mooi opening voor gesprek. 

12. Vraag door als iemand kritiek geeft

De kans bestaat dat iemand je kritiek geeft wanneer je ineens voor jezelf opkomt. De ander kent jou helemaal niet als iemand die grenzen stelt. Dat levert weerstand op.

Het is handig dat je weet hoe je met dit soort kritiek omgaat. Eén strategie is die van het doorvragen:

  • Waar is de kritiek op gebaseerd? 
  • Zijn er vergelijkbare situaties geweest waar de ander van had? 
  • Wat wil hij liever zien?

Met deze vragen geef je aan dat je iemand serieus neemt. De antwoorden bieden jou bovendien de mogelijkheid jouw visie te delen. 

13. Geef vaker complimenten

Het klinkt misschien gek, maar van complimenten geven word je assertief. Je vertelt iemand specifiek wat je leuk of goed aan hem vindt. Daar krijgt niet alleen hij een prettig gevoel bij, maar jij zelf ook.

Als je je goed voelt, straal je zekerheid uit. Reden te meer voor een manipulator om je links te laten liggen. 

Lees ook: Doorbreken van emotionele chantage.

14. Stop met zelfveroordelingen

Zelfveroordelingen veroorzaken een tegengesteld effect. Feitelijk zeg je steeds tegen jezelf dat je er niet toe doet. Je kunt wel raden wat dat doet met je zelfvertrouwen.

Wees dus positiever naar jezelf. Leg vaker de nadruk op dingen die goed gingen. Dat hoeven overigens geen enorme successen te zijn. Misschien word jij wel ontzettend blij van het feit dat je vanochtend een keer minder gesnoozed hebt. 

15. Zorg voor een stevige, open lichaamshouding 

Je hebt intussen wel door hoe belangrijk zelfvertrouwen is als je niet wil dat mensen over je heen lopen. Zelfvertrouwen straal je uit. Je lichaamshouding heeft daar alles mee te maken. 

Ook als je je niet krachtig en sterk voelt, kun je een stevige lichaamshouding aannemen. Houd niet alleen de ander, maar ook jezelf voor de gek. 

Als je dat maar vaak genoeg doet, gaat je brein vanzelf geloven dat je zelfvertrouwen hebt. Je straalt het dan niet alleen uit, maar voelt het ook van binnen. 

Wat stevig in de bodem staat, is niet te ontwortelen.  

Lao Tse, Chinees filosoof

16. Vraag bedenktijd 

Wat doe je als je echt niet weet of je wilt ingaan op een verzoek? Geef de ander dan aan dat je over zijn vraag wilt nadenken. Vertel er duidelijk bij wanneer hij een antwoord kan verwachten. 

Je wint daarmee kostbare tijd voor jezelf, waarin je de plussen en minnen op een rijtje zet. Geef jezelf echter niet te veel tijd. Zowel voor jezelf als voor de ander is het prettig als je de knoop een keer doorhakt. 

17. Houd vaker voet bij stuk

En als je dan eindelijk een keer durft voor jezelf op te komen, weet iemand je doodleuk alsnog te overtuigen iets wél te doen waar je eerder ‘nee’ tegen zei.

Hij had toch goede argumenten? Dat kan wel zo zijn, maar uit jouw ommezwaai wordt al snel duidelijk dat je niet goed aangeeft waar je grenzen liggen. 

Wees consistent. ‘Nee’ blijft ‘nee’, ook als je zelf aan het twijfelen slaat. 

‘Nee’ zeggen vanuit je diepste overtuiging is beter dan ‘Ja’ zeggen om te behagen, of erger nog, om moeilijkheden te vermijden.

Mahatma Gandhi 

18. Stop met het verantwoorden van jouw keuzes

Als je niet zo sterk in je schoenen staat, vind je waarschijnlijk ook dat je jezelf moet verantwoorden als je een keer ‘nee’ zegt.

Doe dat niet. Het geeft je alleen maar een onzekere uitstraling.

Jij hebt recht op je eigen mening en keuzes. Of een ander het daar nu mee eens is of niet. Probeer eens uit wat er gebeurt als je het alleen bij een vriendelijke ‘nee’ houdt. 

19. Toon begrip, maar blijf bij je standpunt

Misschien heeft de ander een heel goede reden waarom hij je vraagt iets voor hem te doen. Een zieke thuis bijvoorbeeld, waardoor hij de vergadering niet kan notuleren. 

Ondanks dat je het vervelend vindt voor hem, mag je echt bij je standpunt blijven. Dat kan op een begripvolle manier. Denk aan een reactie als: “Ik vind het echt rot voor je dat je dochter ziek is, maar het lukt mij niet om vanmiddag je plaats in te nemen.”

Elk standpunt is ondraaglijk, maar geen standpunt hebben is nog ondragelijker.

Gottfried Benn, Duits schrijver en dichter

20. Train jezelf in positief denken

Ik heb het al eerder gezegd: als je positief denkt, creëer je zelfvertrouwen. Over mensen met zelfvertrouwen lopen anderen niet zo snel heen.

Als je het moeilijk vindt om positief te denken, wordt het tijd jezelf daarin te trainen. Dat kan namelijk gewoon! 

In mijn eerdere blog over positief denken vertel ik je precies hoe je dat doet. 

21. Schrijf elke dag 3 dingen op waar je tevreden over bent

Eén van de dingen die je kunt doen om positief te leren denken is langer stilstaan bij positieve gedachten en ervaringen. 

Kies een tijdstip waarop je je dagelijks richt op die positiviteit. Schrijf op waar je die dag heel blij of gelukkig van werd. 

Als je dat doet, dwing je jezelf wat langer stil te staan bij de positieve gedachte. Hij wordt minder vluchtig. Je brein slaat dan makkelijker de positiviteit op. En wanneer je van tijd tot tijd eens kijkt wat je hebt opgeschreven in de afgelopen tijd, is dat een goede manier van zelfreflectie.

22. Kijk de kunst af van mensen die assertief zijn

Heb je ooit geleerd dat afkijken verboden is? Dan krijg je nu toestemming het toch te doen. 

Bedenk eens wie in je netwerk assertief en zelfverzekerd op jou overkomt. Observeer die persoon een tijdje, waarbij je de volgende vragen in je achterhoofd houdt:

  • Welke woorden maken zijn boodschap helder? 
  • Hoe is de non-verbale communicatie richting de ander?
  • Welke bevindingen passen ook bij mij? 

23. Houd afstand van negatieve mensen

Als positiviteit je zelfverzekerd maakt, doet negativiteit het tegenovergestelde. Het haalt je naar beneden en maakt je kleiner. Je raakt steeds verder af van wie je werkelijk bent.

Blijf daarom zoveel mogelijk uit de buurt van mensen die constant negatieve boodschappen uitzenden. Je wordt er:

  1. niet gelukkiger van;
  2. onzeker door.

Jij wil juist zelfverzekerd worden. Zoek de positiviteit op die je daarvoor nodig hebt!

24. Laat je niet verleiden tot agressieve communicatie 

In sommige situaties blijven mensen doorzeuren over iets wat je zou moeten doen voor hen. Of ze worden boos als jij je grens aangeeft. 

Leestip: Omgaan met passief agressief gedrag.

Blijf op zo’n moment bij jezelf en ga niet mee in de agressieve toon. De kans op escalatie is dan groot en daar bereik je niets mee. 

Toon in plaats daarvan begrip of stel voor het gesprek later voort te zetten, als de gemoederen bedaard zijn. 

25. Oefen vooraf wat je wilt zeggen

Wil je iemand vertellen dat je niet gaat doen wat hij je gevraagd heeft, maar vind je dat erg spannend? Je doet er goed aan je voor te bereiden.

Lees ook: Hoe kan ik effectief communiceren?

Oefen thuis alvast wat je wilt zeggen en hoe je dat gaat doen. Bedenk ook wat je doet als de ander met goede tegenargumenten komt. Hoe blijf je dan toch bij je standpunt? 

Je moet net zo lang oefenen tot het spontaan gaat.  

Fons Jansen, cabaretier

26. Bespreek een lastige situatie met iemand die je vertrouwt

Het is natuurlijk ook altijd prettig om te sparren met iemand die je vertrouwt. Leg hem de situatie uit en benoem welke scenario’s jou het beste lijken. 

Het feit dat je je gedachten verwoordt, brengt je al sneller tot een oplossing. Daarnaast kan de ander zijn visie geven op jouw ideeën. Of met mogelijkheden komen waar jij nog niet aan had gedacht. 

27. Gebruik een krachtige stem

Als je wilt dat mensen overtuiging willen zien in jouw boodschap, gebruik je daarvoor je stem. Niet alleen woorden moeten goed gekozen zijn; ook de manier waarop je ze uitspreekt is van belang. 

Met intonatie, snelheid en volume kun je ontzettend veel doen. Gebruik een krachtige stem, maar voorkom dat je gaat schreeuwen. Daar schrikken mensen alleen maar van, waardoor ze geen oog meer hebben voor je boodschap. 

28. Buig “ik kan het niet” om naar “ik ga het proberen”

Zolang jij zelf gelooft dat je dingen niet kan, ga je er niet in slagen. Dat geldt ook voor assertief zijn. Geef jezelf daarom de ruimte om het te oefenen. En om fouten te maken. 

Wanneer je blijft zeggen dat je iets niet kan, geef je jezelf de kans niet om te slagen. Dat voelt misschien veilig, maar uiteindelijk levert het je niets op.

Aan de slag dus!

Geloof in je eigen kunnen

Vanaf nu richt jij je op de dingen die goed gaan en die je leuk vindt. Daar word jij de zelfverzekerde persoon van die niet over zich heen laat lopen. 

Op welke momenten zou jij wat assertiever willen zijn? Laat het me weten in een reactie. 

Plaats een reactie