Last van een identiteitscrisis? Dit moet je weten en doen!

Heb jij het gevoel dat je last hebt van een identiteitscrisis? Is “twijfelaar” je middle name of lukt het je maar niet om je grenzen aan te geven?

Ontdekken wie je bent en waar je voor staat is lastig, maar je hoeft dit niet alleen te doen. Je kan bijvoorbeeld een online cursus volgen die je hierbij helpt.

👉 Deze online cursus bevat 12 wekelijkse lessen met praktische oefeningen en vragen om Blijvend Zelfvertrouwen te ontwikkelen.

Tijdelijk krijg je 3 gratis e-boeken voor nog meer zelfvertrouwen en zelfacceptatie.

De cursus is gemaaktdoor Frank de Moei, professioneel coach en trainer met jarenlange ervaring. De cursus is gebaseerd op wetenschappelijke methodieken Je kan deze cursus volgen waar en wanneer het jou uitkomt.

Wat is identiteit? 

Voordat ik inga op de crisis, is het goed om het begrip ‘identiteit’ te duiden. De Van Dale definieert het woord als het eigen karakter van een persoon of groep. Jouw persoonlijke identiteit is het geheel aan eigenschappen en feitelijke kenmerken.

Zo bepalen je leeftijd en je uiterlijk voor een deel je identiteit, maar ook:

• je normen en waarden
• je gedachten en ideeën 
• je voorkeuren
• je ervaringen
• persoonlijke karaktereigenschappen 

Jouw identiteit bepaalt onder meer hoe je op zaken reageert en hoe je omgaat met anderen.

Wat is een identiteitscrisis?

Maar wat is dan een identiteitscrisis? Je kunt toch niet iemand anders zijn dan jezelf? Dat klopt in zekere zin wel. Toch kun je je ernstig onzeker voelen over wie je bent en waar je voor staat.

Je twijfelt dan over alles; van de kleding die je mooi vindt tot aan je mening over de werkzaamheden die je doet. Met andere woorden, je bent jezelf aardig kwijt op deze manier.

Een beetje twijfel kent iedereen wel. Maar wanneer je weken- of zelfs maandenlang continu last hebt van dit soort onzekere gedachten, heb je te maken met een identiteitscrisis. De ernst van de crisis varieert bij verschillende mensen van zeer mild tot zeer ernstig. 

Hoe ontstaat een identiteitscrisis?

Vaak gaat aan het ontstaan van een identiteitscrisis een plotselinge en/of ingrijpende gebeurtenis vooraf. Denk bijvoorbeeld aan:

• het overlijden van een naaste
• een verhuizing
• het verliezen van je baan
• een ongeluk 
• een langdurig ziekteproces bij jezelf of een dierbare 
• een relatie die op de klippen is gelopen

Of de gezinssituatie in je kinderjaren bracht met zich mee dat je je altijd moest aanpassen aan anderen. Als je nooit je eigen identiteit hebt kunnen ontwikkelen, ligt een identiteitscrisis later op de loer. 

Een identiteitscrisis test

Als je wilt achterhalen of je een identiteitscrisis hebt, kun je jezelf een aantal dingen afvragen. Dit zijn de belangrijkste vragen:

• Heb je weinig energie?
• Twijfel je constant?
• Trek je je het liefst altijd terug?
• Ben je vaak onzeker?

Kun je meerdere van deze vragen met ‘ja’ beantwoorden? Dan is de kans aanwezig dat jij last hebt van een identiteitscrisis. Kijk ook eens naar de symptomen hieronder. 

Identiteitscrisis symptomen

Hier vind je een lijst met symptomen die horen bij een identiteitscrisis. Kijk er eens kritisch naar en bepaal in hoeverre je jezelf erin herkent. Hoe meer punten bij jou passen, hoe groter de kans dat je een identiteitscrisis hebt. 

1. Je voelt je moe.
2. Je praat niet makkelijk over je gevoelens.
3. Je eet (veel) meer of minder dan je van jezelf gewend bent.
4. Je bent een echte pleaser die alle beslissingen af laat hangen van de wensen van anderen.
5. Het liefst pas je je altijd aan aan de omstandigheden.
6. Je kunt je moeilijk concentreren.
7. Als het even kan, trek je je terug. Maar als je dan alleen bent, voel je je rot. 
8. Je bent snel geïrriteerd. 
9. Over elke keuze die je moet maken, voel je je onzeker. 
10. Ook over je werk ben je onzeker. 
11. Je stelt regelmatig je mening bij op basis van de meningen van anderen in je omgeving.
12. Je vindt jezelf niet veel waard en voelt je soms depressief door deze verlaagde eigenwaarde.
13. Voor (sociale) activiteiten ga je het huis niet meer uit. 
14. Relaties vind je ingewikkeld. Je gaat ze dan ook niet snel aan en houdt ze het liefst oppervlakkig. 
15. Je richt jezelf vooral op het verleden; veel minder op de toekomst. 
16. Je hebt geen grote doelen waar je voor wilt gaan.
17. Je gaat het liefst geen nieuwe uitdagingen aan. 
18. Je hebt het gevoel dat je aan de zijlijn staat van je eigen leven. Enige vorm van regie ontbreekt.

De gevolgen van een identiteitscrisis

Een identiteitscrisis kan grote gevolgen hebben voor je welbevinden. Ik noem een paar effecten:

• Je wordt onzeker.
• Concentreren lukt niet meer.
• Je bent lange tijd lusteloos en vermoeid.
• Je relaties met anderen komen onder druk te staan.
• Je voelt je ongelukkig.

Als je de symptomen van een identiteitscrisis te lang onbehandeld laat, is de kans op een depressie bijvoorbeeld groot. 

Gelukkig zit er ook een positieve kant aan het hebben van een identiteitscrisis. Als je er op de juiste manier mee omgaat, word je mentaal heel wat sterker en verbeter je je negatieve zelfbeeld. Verderop in dit artikel vertel ik je hoe je dat doet.

Verschil in identiteitscrisis tussen mannen en vrouwen 

Mannen en vrouwen gaan verschillend om met een identiteitscrisis. 

Zo ligt de oorzaak van een dergelijke crisis bij vrouwen vaak in vraagstukken over liefde, genegenheid of zelfontwikkeling.

Vrouwen kunnen zich tijdens een identiteitscrisis bijvoorbeeld afvragen:

• of ze er wel goed aan hebben gedaan kinderen te nemen.
• of ze nog wel bij hun partner passen.
• of ze een goede moeder zijn. 
• of ze hun carrièrepad wel op de juiste wijze hebben bewandeld.

De basis van een identiteitscrisis bij mannen ligt vaker in het niet krijgen van erkenning en een gebrek aan controle op het leven. 

Vragen die mannen zichzelf stellen tijdens een identiteitscrisis:

• Pas ik nog wel bij mijn partner?
• Zit ik op mijn werk nog wel op mijn plek?
• Waarderen mensen wat ik doe?
• Zijn werk en privé wel in balans?

Een identiteitscrisis oplossen

Als je een identiteitscrisis hebt, kun je daar gelukkig iets aan doen. Ik geef je nu wat concrete tips, waarmee je direct aan de slag kan. 

Stel jezelf verkennende vragen

Verkennende vragen zijn open vragen die jou een duidelijker beeld geven van je wensen. En in dit geval van je persoonlijkheid. Het zijn globale vragen die je dwingen eens goed over jezelf na te denken. 

In feite ga je op verkenning uit binnen je eigen persoonlijkheid. Zo kom je er achter wie je echt bent. Verkennende vragen moeten prikkelen. Een paar voorbeelden:

• Wat vind ik belangrijk in het leven?
• Bij welk soort gedrag voel ik me prettig?
• Wat vind ik not done? 

Leestip: De voordelen van alleen zijn ontdekken.

Zoek plezier in nieuw dingen

Als je nieuwe dingen uitprobeert, merk je vanzelf wat je leuk vindt en wat niet. Laat dat een bewust proces zijn, zodat je jezelf écht leert kennen. Voelt het goed als je thuis gaat zitten puzzelen? Of juist als je gaat skydiven? 

Je mag in deze zoektocht best de grenzen opzoeken. Zolang je binnen je comfortzone blijft, leer je nauwelijks iets nieuws over jezelf. En dat is wel wat je wil, toch? 

Praat met mensen die je vertrouwt 

Heel vaak stoeien mensen in hun eentje met een identiteitscrisis en alle moeilijkheden die daarbij horen. Dat maakt de last alleen maar groter.

Kijk welke mensen je binnen je vriendenkring voldoende vertrouwt om je vraagstukken mee te delen. Als je gehoord wordt, levert dat een wederzijds begrip op. Dat brengt jullie samen verder. 

Vind je het toch moeilijk iemand binnen je vriendenkring in vertrouwen te nemen? Zoek dan een coach die jou kan begeleiden. 

Ga niet af op oordelen van anderen

Zoveel mensen, zoveel meningen. Als je altijd af moet gaan op de oordelen van anderen, maak je het jezelf knap lastig.

Ten eerste krijgt je eigen mening dan nooit een kans zich te ontwikkelen. 

Ten tweede ga je het nooit goed doen voor iedereen. Dat levert alleen maar een gevoel van onrust en onzekerheid op. 

Vraag jezelf dus altijd af wat jij zelf van een situatie vindt, voordat je je laat beïnvloeden door de woorden van anderen. Gun jezelf die kans.  

Werk aan je zelfvertrouwen

Als je af wilt komen van je identiteitscrisis, zul je meer op je eigen grond moeten gaan staan. Om dat voor elkaar te krijgen, is werken aan je zelfvertrouwen essentieel.

Pas als je je zelfverzekerd voelt, durf je jezelf de ruimte te geven om een eigen mening te vormen. Zonder dat zelfvertrouwen ben je alleen maar bang voor de mening die anderen over jouw ideeën hebben. 

In deze blog over het vergroten van je zelfvertrouwen vind je daarvoor tips. 

Ga op zoek naar jouw kernwaarden

Een identiteitscrisis los je alleen maar op door uit te vinden wat jij belangrijk vindt in het leven. Met die kernwaarden vorm je jouw identiteit, waar je vervolgens niet meer aan hoeft te twijfelen. 

Stel jezelf daarom de volgende vragen: 

• Van welke activiteiten krijg ik energie?
• Wat vind ik belangrijk in een relatie?
• Wat vind ik belangrijk voor mezelf?
• Waar liggen mijn grenzen? 

Leef gezond

Een gezond lichaam geeft je bergen energie. Die heb je nodig om te kunnen staan voor je waarden en normen. Wanneer je van jezelf onzeker bent en nog niet goed weet wie je bent, heb je die energie dus extra hard nodig.

Leef daarom gezond. Eet gevarieerd, slaap voldoende en bouw structuur in je leven. Ook regelmatig sporten geeft je uiteindelijk meer energie. 

Zie die gezonde levensstijl maar als het fundament waarop je de rest van je leven kunt bouwen. Ook je identiteit. 

Kies bewuster met wie je omgaat

Heb jij vrienden die een heel uitgesproken mening hebben? Of die eigenlijk niet accepteren dat je het niet altijd met ze eens bent? Vraag je dan af in hoeverre die vrienden wel bij je passen. 

Als je een identiteitscrisis hebt, wil je juist ruimte voor jezelf. Ruimte om je eigen pad te kiezen en je eigen mening te vormen. Dit soort mensen kan dan wel eens in de weg staan. Vooral omdat je zelf (nog) niet de basis hebt om je sterk te maken voor je eigen mening. 

Kies bewust met wie je tijdens dit proces omgaat. Mensen die kunnen luisteren zijn zeer helpend. 

Stel je gedrag steeds meer af op wie je echt wilt zijn

Na wat onderzoek ben je er hopelijk achter wat je kernwaarden zijn en wat je echt leuk vindt in het leven. Dan is het tijd voor de volgende stap: je gedrag veranderen. Ga je gedragen naar de persoon die je wilt zijn. 

Oude gedragspatronen zijn niet makkelijk te doorbreken, dus verander niet alles wat je doet in één keer. Dat levert alleen maar teleurstellingen op. Begin met kleine gedragsveranderingen en bouw die steeds verder uit. 

Vind uit waar jouw talenten liggen 

Niet alleen is het goed uit te vinden wat je leuk en belangrijk vindt in het leven. Het loont ook de moeite erachter te komen waar je goed in bent. Die talenten helpen je bij het ontwikkelen van een positief zelfbeeld. 

Probeer dus dingen uit. Vind je iets wat je goed kan en wat je ook nog leuk vindt om te doen? Bouw je talent dan verder uit. Het geeft je energie. Daarnaast wordt het een deel van je identiteit. 

Het gevolg? Je voelt je vrolijker, je staat sterker in je schoenen én je lost je identiteitscrisis ermee op. 

Maak een toekomstplan

Met behulp van bovenstaande tips vorm je een aardig goed beeld van al je normen en waarden, talenten en dingen die je leuk vindt. 

Gebruik deze kennis voor het maken van een duidelijk toekomstpad. Waar wil je naartoe werken? Hoe wil je dat mensen jou zien? Hoe lang geef je jezelf de tijd om dat te bereiken?

Maak je toekomstplan overzichtelijk, concreet en haalbaar. Niemand heeft iets aan een onbereikbaar doel. Dat levert je alleen maar een hoop frustraties op. 

Vind je het moeilijk zo’n plan te maken? Vraag dan vrienden je mee te helpen. Of schakel de hulp in van een coach. 

Identiteitscrisis: een last en een kans tegelijk

Als je een identiteitscrisis hebt, wil je er het liefst zo snel mogelijk vanaf. Maar zie ook het goede in van deze crisis. Hij maakt dat jij je persoonlijkheid eens goed onder de loep neemt. Het is toch fantastisch als je daardoor uiteindelijk een zelfverzekerd persoon wordt?

Laat bovenstaande tips je helpen in jouw strijd tegen je identiteitscrisis. Of die nu groot is of klein. En heb je vragen? Laat het me gerust weten in een reactie.